Marigold Flower Information In Marathi झेंडू ही अतिशय उपयुक्त आणि वाढण्यास सोपी फुलांची वनस्पती आहे. हे प्रामुख्याने शोभेचे पीक आहे. हे खुल्या फुले, हार आणि लँडस्केपसाठी घेतले जाते. हे चिकन फीडमध्ये पिवळ्या रंगद्रव्याचा देखील चांगला स्रोत आहे. त्याची फुले बाजारात उघड्यावर हार घालून विकली जातात. झेंडूची उंची वेगळी आणि विविध रंगांची सावली यामुळे निसर्ग सौंदर्य वाढवण्यात याला खूप महत्त्व आहे. यासोबतच लग्नातील मंडप सजवण्यातही ते महत्त्वाची भूमिका बजावते.
झेंडू फुलाची संपूर्ण माहिती मराठीत Marigold Flower Information In Marathi
हे बेड आणि ज्यात वनऔषधी लावल्या आहेत अशा सीमांसाठी एक अतिशय योग्य वनस्पती आहे. या वनस्पतीचे शोभेचे मूल्य खूप जास्त आहे कारण त्याची वर्षभर लागवड करता येते. आणि धार्मिक आणि सामाजिक सणांमध्ये याच्या फुलांना खूप महत्त्व आहे. आफ्रिकन झेंडू आणि फ्रेंच झेंडूची लागवड प्रामुख्याने भारतात केली जाते. याला गुजराती भाषेत ‘गलगोटा’ आणि मारवाडी भाषेत ‘हंजरी गजरा फूल’ असेही म्हणतात.
झेंडूच्या फुलांची माहिती मराठीत Marigold Flower Information In Marathi
झेंडूच्या फुलाला इंग्रजीत Marigold म्हणतात, त्याचे वनस्पति नाव Tagetes आहे. झेंडूचे फूल भारतात सर्वाधिक उगवलेल्या फुलांच्या श्रेणीत ठेवले जाते. आणि ते धार्मिक आणि शोभेचे फूल म्हणून मोठ्या प्रमाणावर वापरले जाते.
झेंडूची वनस्पती वार्षिक आहे, ती वर्षभर उगवली जाते, त्याची लागवड वर्षानुवर्षे सुरू आहे. ही बागेत अतिशय उपयुक्त आणि सहज वाढणारी वनस्पती आहे. झेंडूच्या फुलाला मारवाडीमध्ये हजारी गजरा आणि गुजरातीमध्ये गलगोटा म्हणून ओळखले जाते.
झेंडूची फुले उन्हाळा सुरू होण्यापूर्वी बहरतात. याशिवाय ही फुले अनेक रंगांनी बहरली असली तरी सर्वसाधारणपणे पिवळी आणि केशरी फुले सर्वाधिक दिसतात. या फुलांना उग्र वास असतो. जो खूप सुगंधी असतो.
झेंडूचे फूल अमेरिकेत पोर्तुगीजांनी १६ व्या शतकात प्रथम शोधले होते. या फुलाचा इतिहास मेक्सिकोचा आहे, जेथे सर्व फुलांच्या वनस्पतींचा वापर धार्मिक समारंभ आणि आयुर्वेदिक औषधांमध्ये केला जात असे. याशिवाय झेंडूच्या फुलाला झेंडू फ्लॉवर असेही म्हणतात.
यानंतर झेंडूचे रोप स्पेनला नेण्यात आले. आणि संपूर्ण युरोपमध्ये झेंडूची लागवड सुरू झाली. स्पेनमध्ये गेल्यानंतर, झेंडूची फुले चर्चच्या विवाहसोहळ्यात नेण्यात आली, ज्यामुळे त्याला रुग्ण सोने असे नाव देण्यात आले. आणि हळूहळू त्याचे नाव बदलून झेंडू असे ठेवण्यात आले.
झेंडूच्या फुलांचा आकार गोलाकार असतो, त्याच्या आत अनेक पाकळ्या असतात, फूल पिकल्यावर ही पाने जमिनीत टाकून झेंडूचे रोप तयार केले जाते. ही फुले अनेक रंगांची असतात, ज्यामध्ये केशरी, मरून, पांढरा किंवा कधी कधी लाल आणि पिवळा असे दोन रंगही आढळतात.
फुलांचा आकार प्रजातीनुसार बदलतो. काही प्रजातींमध्ये, ते समान आकाराचे थोडेसे लहान आढळते. आणि काही प्रजातींमध्ये या फुलांचा आकार खूप मोठा असतो. झेंडूच्या झाडाच्या आकाराबद्दल सांगायचे तर, त्याच्या रोपाचा आकार साधारणपणे एक फिट ते पाच फुटांपर्यंत जाऊ शकतो, परंतु त्यातील काही झाडे जमिनीवर पसरतात. ऑक्टोबर ते नोव्हेंबर या कालावधीत त्याच्या झाडावर फुले अधिक दिसतात. झेंडूच्या पानांचा आकार लहान आणि लांबलचक असतो, जो 2 सें.मी. या पानांतूनही खूप छान सुगंध येतो.
झेंडूच्या फुलाचे फायदे
झेंडूच्या फुलाचा वापर सौंदर्य वाढवण्यासाठी अनेक प्रकारे केला जातो. चला जाणून घेऊया त्याचे काही आरोग्य फायद्यांविषयी जे तुम्ही याआधी ऐकले नसतील.
त्वचेच्या जखमा बरे करा
झेंडूचा वापर त्वचेच्या समस्या जसे की जळजळ, जखमा आणि पुरळ यावर उपचार करण्यासाठी केला जातो. त्वचेवर लावल्यावर ते जळजळ, लालसरपणा, संवेदनशीलता, कोरडेपणा आणि सूज कमी करते. त्याच्या पाकळ्या प्रभावित भागावर लावल्याने जखमा आणि भाजण्याच्या समस्येपासून सुटका मिळते. झेंडूच्या फुलांपासून बनवलेले मलम सनबर्न आणि पुरळ बरे करण्यासाठी, फोड, कोरडी त्वचा आणि फोडांव्यतिरिक्त वापरले जाऊ शकते.
मधमाशी चावल्यास
जर कधी मधमाशी चावली असेल तर झेंडूचा वापर केल्याने त्याच्या डंकाचा प्रभाव कमी होतो. झेंडूची पाने बारीक करून डंकाच्या भागावर लावा. यामुळे डंक आणि त्याचे दुष्परिणाम कमी होतात.
कर्करोगाची लक्षणे कमी करा
झेंडूच्या फुलांमध्ये असलेले फ्लेव्होनॉइड्स कोलन कॅन्सर, ल्युकेमिया आणि मेलेनोमा पेशींविरुद्ध सायटोटॉक्सिक, दाहक-विरोधी आणि प्रतिबंधक क्रिया प्रदर्शित करतात.
अँटीफंगल गुणधर्मांनी समृद्ध
झेंडूच्या फुलांचा वापर त्यांच्या अँटीफंगल गुणधर्मांमुळे योनिमार्गाच्या संसर्गावर उपचार करण्यासाठी देखील केला जाऊ शकतो. लॅक्टोबॅसिलस स्पोरोजेन्स आणि लैक्टिक ऍसिड असलेले मलम किंवा झेंडू जसे की मांडीच्या/जननेंद्रियाच्या प्रभावित भागात चार आठवडे लावल्यास वेदना, खाज सुटणे, लघवी करताना जळजळ होणे आणि कोरडेपणा यासारखी लक्षणे कमी होण्यास मदत होते.
शरीर डिटॉक्सिफाई करा
झेंडूचे फूल शरीरातील सर्व विषारी पदार्थ काढून टाकून शरीरातील डिटॉक्सिफिकेशन प्रक्रियेत मदत करते. या डिटॉक्सिफिकेशनमुळे आपल्या पचनसंस्थेला फायदा होतोच, परंतु लिम्फ नोड्सची जळजळ आणि सूज कमी करण्यास मदत करून लसीका प्रणालीला देखील फायदा होतो.
नैसर्गिक पूतिनाशक गुणधर्मांनी समृद्ध
झेंडूच्या फुलांचा अर्क बॅक्टेरियाच्या कानाच्या संसर्गावर उपचार करण्यासाठी आणि वेदना कमी करण्यासाठी वापरला जातो. एका संशोधनात असे आढळून आले आहे की झेंडूच्या फुलांच्या रसाचे थेंब वापरल्यानंतर काही दिवसात कानात जळजळ आणि वेदना कमी करू शकतात, अगदी काही प्रकरणांमध्ये प्रतिजैविकांचा वापर न करताही.
मासिक पाळीच्या वेदनापासून मुक्त व्हा
मादीच्या प्रजनन व्यवस्थेत होणाऱ्या प्रक्रियेच्या योग्य नियमनासाठी झेंडूचे फूल फायदे देते. ही फुले मासिक पाळीच्या वेदना आणि पेटके दूर करण्यास मदत करतात. झेंडूच्या फुलांचा चहा गॅस्ट्र्रिटिस, ऍसिड रिफ्लक्स आणि अल्सरवर उपचार करण्यासाठी तसेच पोट किंवा मासिक पाळीच्या क्रॅम्प्स कमी करण्यासाठी देखील फायदेशीर आहे.
मूळव्याध साठी फायदेशीर, सर्दी, खोकला यापासून आराम मिळेल, क्रॅक टाच उपचार, दातदुखीवर फायदेशीर अशा अनेक रोगांवर उपचार करण्यासाठी झेंडूचे फूल खूप उपयुक्त आहे.
