घुबड पक्षाची संपूर्ण माहिती Owl Bird Information In Marathi

Owl Bird Information In Marathi नमस्कार मित्रांनो स्वागत आहे तुमचं. आज आपण हया लेखमध्ये घुबड विषयी मराठीतून संपूर्ण माहिती (Owl Information in Marathi) जाणून घेणार आहोत. तर तुम्ही हया लेखास शेवटपर्यंत वाचा. जेणेकरून तुम्हाला घुबड ची माहिती (Owl Information) व्यवस्थितपणे समजून येईल.

घुबड पक्षाची संपूर्ण माहिती Owl Bird Information In Marathi

Owl Information in Marathi | घुबड पक्षाची संपूर्ण माहिती

राज्य प्राणी

फिलम कॉर्डेट्स

वर्ग पक्षी

क्लेड Afroslaves

ऑर्डर Strigiformes

• चिमणी पक्षाची संपूर्ण माहिती

मित्रांनो घुबड हा एक प्रकारचा पक्षी आहे, घुबडाचे वैज्ञानिक नाव स्ट्रिगिफॉर्मेस (Strigiformes) आहे आणि त्याला इंग्रजी भाषेत Owl म्हणतात. घुबड रात्रीच्या वेळी अधिक स्पष्टपणे पाहतो, जरी तो दिवसा देखील पाहू शकतो, परंतु दिवसा तो स्पष्टपणे पाहू शकत नाही.  रात्रीच्या आत जे पक्षी दिसतात त्यांना “निशाचर पक्षी” (Night Bird) म्हणतात.

ते आपली मान पूर्णपणे फिरवते, तर इतर पक्षी फक्त उजवीकडे आणि डावीकडे फिरू शकतात, जरी काही पक्षी असे आहेत. जे त्यांची मान अजिबात फिरवू शकत नाहीत. घुबडाची श्रवणशक्ती खूप जास्त असते, तो रात्रीच्या अंधारात फक्त किंचित आवाजानेच आपली शिकार ओळखतो.

हे शिकार आपल्या पंजेने पकडते, त्याच्या पायाला चार बोटे आहेत, ज्यात वाकड्या पंजे आहेत.  उंदीर हे घुबडांचे आवडते खाद्य आहे. घुबडाच्या अनेक प्रजाती आहेत आणि ते जगाच्या सर्व भागात आढळतात. घुबडाचे डोळे मोठे आणि गोलाकार असतात, मोठे डोळे हे बुद्धिमत्तेचे लक्षण असतात आणि या कारणास्तव घुबड (Owl) हा एक बुद्धिमान पक्षी मानला जातो.

प्राचीन ग्रीक लोकांच्या मते, असे मानले जाते की त्यांची बुद्धीची देवी, अथेना घुबडाच्या रूपात पृथ्वीवर आली. भारतीय पौराणिक कथेनुसार, घुबड हे धनाची देवी लक्ष्मीचे वाहन मानले जाते, म्हणून तो एक बुद्धिमान पक्षी आहे.

घुबड हा एक प्रकारचा पक्षी आहे, ज्याचे डोळे मोठे आणि गोल असतात. हा पक्षी रात्रीच्या आतही अगदी स्पष्टपणे पाहू शकतो आणि रात्रीच्या वेळी तो लहान प्राण्यांची शिकार करतो.  उंदीर हे घुबडांचे आवडते खाद्य आहे.

• सारस पक्षाची संपूर्ण माहिती

1. घुबडाची वयोमर्यादा 25 ते 30 वर्षे इतकी असते.
2. घुबडाच्या पंखांचा आकार मोठा आणि डावीकडे असतो, तो आकाशात उडतो तेव्हा त्याच्या उडण्याचा आवाज फारसा येत नाही.
3. मादी घुबडाचा रंग जास्त असतो, तर नर घुबड तपकिरी असतो.
4. घुबडांना बहुतेक शांत आणि एकटे राहणे आवडते.
5. मादी घुबड एका वेळी 4 ते 6 अंडी घालते.

• बदक पक्षाची संपूर्ण माहिती

अंटार्क्टिका वगळता जगातील सर्व खंडांमध्ये घुबड पक्षी आढळतो.

• घुबड हे हिंदू देवी लक्ष्याचे वाहन आहे, ज्याला संपत्तीचे प्रतीक देखील मानले जाते.
• घुबडाचा रंग तपकिरी असतो आणि त्याचे डोळे मोठे आणि गोल असतात.
• घुबडाला निळा रंग सहज दिसतो, मात्र घुबडाशिवाय इतर कोणताही पक्षी निळा रंग पाहू शकत नाही.
• घुबडाचे पंजे तीक्ष्ण व वक्र असतात, त्याच्या पंजात चार बोटे असतात, जी शिकार पकडण्यास मदत करतात.
• घुबडांच्या समूहाला संसद म्हणतात.
• घुबड जन्मानंतर सुमारे 7 आठवड्यांनी उडण्यास सुरवात करते.
• घुबड आपल्या मुलांना मुख्यतः इतर पक्ष्यांनी बनवलेल्या घरट्यांमध्ये ठेवतात.
• घुबड कोल्ह्या आणि बाजाची देखील शिकार करू शकतो.
• घुबडाच्या नखांमध्ये इतकी ताकद असते की ते 135 किलोपर्यंत ताकद लावू शकते.
• अमेरिकेत घुबड घरात ठेवणे दंडनीय गुन्हा आहे.
• जगातील सर्वात मोठ्या घुबडाचे नाव “Blaxiton Fish Owl” आहे, ज्याचे पंख उघडल्यानंतर 6 फूट रुंद होतात. या प्रजातीमध्ये, नर घुबडाचे वजन 3.6 किलो आणि मादी घुबडाचे वजन 4.6 किलोपर्यंत असू शकते.
• सुतार पक्षाची संपूर्ण माहिती

Strigidae कुटुंबात घुबडांच्या सुमारे 224 प्रजाती आहेत, तर Tynidae कुटुंबात सुमारे 20 प्रजाती आहेत. घुबडांच्या सुमारे 33 प्रजाती भारतात आढळतात.

2 घुबड कुटुंबांमधील मुख्य फरक म्हणजे त्यांच्या चेहऱ्याचा आकार असतो. टायटॅनिडे कुटुंबातील घुबडांचा चेहरा हृदयासारखा असतो, तर स्ट्रिगिडे कुटुंबातील घुबडांचा चेहरा गोल असतो.

अंटार्क्टिका खंड वगळता जवळपास सर्व खंडांमध्ये घुबड आढळतात. घुबड कधीही घरटे बांधत नाहीत. ते सहसा अंडी घालण्यासाठी इतर पक्ष्यांनी सोडलेली घरटी वापरतात.

सुमारे 90% बार्न घुबडे वर्षातून एकदा हलतात, तर उर्वरित 10% वर्षातून दोनदा फिरतात. सहसा घुबड घरटे पुन्हा वापरत नाहीत.

घुबडाचा गर्भधारणा कालावधी सुमारे 31-32 दिवसांचा असतो. प्रजाती आणि हंगामानुसार, घुबड एका वेळी 1 ते 13 अंडी घालते. सहसा ही संख्या 3 किंवा 4 असते.

घुबडाच्या मुलाला “घुबड” Owl म्हणतात. जन्मानंतर, बाळाच्या घुबडाचे डोळे बंद असतात. तो जवळपास 6 आठवडे त्याच्या आईच्या देखरेखीखाली घरट्यात राहतो. ते 7-8 आठवड्यांचे झाल्यावर पहिले उड्डाण घेते.

• कोकिळा पक्षाची संपूर्ण माहिती

घुबड आपल्या कमकुवत मुलाला खाऊ घालत नाही, तर सर्वात मजबूत आणि मजबूत मुलाला खाऊ घालते.

घुबड वर्षातून एकदा तरी आपली पिसे झाडते. पिसे गळण्याची ही प्रक्रिया पूर्ण होण्यासाठी सुमारे 3 महिने लागतात आणि ही प्रक्रिया संपूर्ण शरीरात एकाच वेळी होते.

प्राचीन मेसोपोटेमियाच्या पुराणकथांमध्ये, मृत्यूची देवी लिलिटूची प्रतिमा घुबड म्हणून दर्शविली गेली आहे. ​प्राचीन रोममध्ये घुबड अशुभ मानले जात असे आणि लोक या पक्ष्याला घाबरायचे. ऑस्ट्रेलियातील वर्दमान जमातीचे लोक मानतात की ‘गॉर्डोल द उल्लू’ने जग निर्माण केले होते.

ईशान्य जपानमधील ऐनू लोक ब्लॅकिस्टनच्या माशाच्या घुबडाला “रात्रीचा सम्राट” किंवा गावाचे रक्षण करणारा देव मानतात. केनियाच्या किकुयू जमातीच्या लोकांचा असा विश्वास होता की जर घुबड दुर्दैवी, रोग आणि मृत्यूचे सूचक मानले जाते. घुबड दिसले किंवा त्यांचा आवाज ऐकू आला तर कुणाचा मृत्यू निश्चित मानला जात असे.

युनायटेड किंगडममध्ये घुबडांचे पालन केले जाऊ शकते. पण युनायटेड स्टेट्समध्ये (In the United States),  घुबडांना खाजगीरित्या पाळणे बेकायदेशीर आहे.

घुबड Berruornis आणि Ogygoptyn सारखे पक्षी देखील 60 दशलक्ष वर्षांपूर्वी आढळतात. घुबड हा कोंबडी, टर्की आणि तितराच्या काळापासूनचा सर्वात जुना पक्षी आहे.

जंगलातील घुबडाचे आयुष्य सुमारे 25 वर्षे असते. मोठ्या आकाराच्या घुबडांचे आयुष्य लहान आकाराच्या घुबडांपेक्षा जास्त असते. बंदिवासात असलेल्या घुबडाचे आयुष्य 30 वर्षांपर्यंत असते. मादी घुबड नर घुबडापेक्षा आकाराने मोठे असते.

‘गरुड घुबड’ किंवा ‘बुबो बुबो’ हे युरोपियन जातीचे जगातील सर्वात मोठे घुबड आहे. त्याची सरासरी लांबी 66 ते 71 सेमी (26 ते 28 इंच) आणि वजन 6 ते 4 किलो (3 ते 8 ते 13 इंच) आहे. त्याच्या पंखांचा विस्तार 1.5 मीटर (5 फूट) पेक्षा जास्त आहे. पूर्ण वाढ झालेला कोल्हा किंवा तरुण हरिण यांसारखी मोठी शिकार देखील ते सहजपणे खातात.

लांबीच्या बाबतीत, उत्तर अमेरिकेतील ‘ग्रेट ग्रे घुबड’ हे जगातील सर्वात लांब घुबड आहे, जे 32 इंच लांब असू शकते. जगातील सर्वात लहान घुबड “एल्फ उल्लू” (Elf Owl) आहे. ज्याची लांबी 5 ते 6 इंच आहे. त्याचे वजन फक्त 1.5 औंस आहे, जे गोल्फ बॉलपेक्षा थोडे कमी आहे. ग्रेट हॉर्नड घुबडाच्या डोळ्यांचे वजन सुमारे 25.7 ग्रॅम असते, जे गोल्फ बॉलसारखे असते.

घुबडाच्या डोळ्यात 3 पापण्या असतात. जेव्हा घुबड डोळे मिचकावते तेव्हा त्याची वरची पापणी बंद होते. जेव्हा तो झोपलेला असतो तेव्हा त्याची खालची पापणी बंद असते. त्याची तिसरी पापणी ही निखळणाऱ्या पडद्यासारखी असते, जी त्याच्या डोळ्यांना धुळीपासून वाचवते आणि ओलसर ठेवते.

• घार पक्षाची संपूर्ण माहिती

घुबडाच्या डोळ्यांचा रंग त्यांची शिकार प्राधान्ये दर्शवतो. डोळ्यांचा रंग आजूबाजूच्या वातावरणात मिसळून त्यांना शिकार करण्यास मदत करतो. गडद तपकिरी डोळे असलेले घुबडे रात्री शिकारीसाठी सक्रिय असतात, तर फिकट डोळे असलेले घुबड दिवसा सक्रिय असतात. संध्याकाळच्या वेळी केशरी डोळ्यांची घुबड सक्रियपणे शिकार करतात.

घुबड हा एकमेव पक्षी आहे, जो निळा रंग पाहण्यास सक्षम आहे. माणसांप्रमाणेच घुबडांची दृष्टीही ‘दुर्बिणी’ असते, म्हणजेच ते एकाच वेळी दोन्ही डोळ्यांनी एखादी वस्तू पाहू शकतात. याचा अर्थ असा की ते 3-D (लांबी, रुंदी आणि उंची) मध्ये वस्तू पाहू शकतात.

घुबडाचा सपाट चेहरा त्यांच्या कानापर्यंत आवाज पोहोचवण्यास मदत करतो. म्हणूनच ते त्यांच्या शिकारचा सर्वात मंद आवाज देखील सहजपणे ऐकू शकतात.

उत्तरेकडील हॉक घुबड 12 इंच बर्फाच्या खाली आपल्या भक्ष्याचा आवाज ऐकू शकतो. धान्याचे कोठार घुबड दिवसातून किमान एक उंदीर खातात. जर त्यांचे संपूर्ण कुटुंब (नर, मादी आणि एक किंवा दोन मुले) घेतले तर ते वर्षाला 1,000 पेक्षा जास्त उंदीर खातात.

बहुतेक पक्ष्यांप्रमाणे, घुबड उडताना आवाज करत नाहीत. पक्ष्यांच्या पंखांच्या फडफडण्याने हवेत निर्माण होणारा त्रास हे आवाजाचे कारण आहे. घुबडांच्या पंखांची रचना अशी आहे की ते गतीने निर्माण होणारा आवाज कमी करते. त्यांचे पंख त्यांच्या शरीराच्या वस्तुमानाच्या तुलनेत खूप मोठे आहेत, ज्यामुळे त्यांना कमी पंखांच्या फडक्याने हळू-हळू उडता येते. यासोबतच त्यांच्या पंखांच्या काठावर कंगवासारखा कापला गेल्याने हवेचा गोंधळही थांबतो आणि घुबड आवाज न करता उडू शकते.

घुबड त्यांच्या “हूट” (Hut) आवाजासाठी ओळखले जातात. पण सगळेच घुबड ‘हूट’ नसतात. धान्याचे कोठार घुबड ‘हिस’ आवाज करतात. ईस्टर्न स्क्रीच घुबड घोड्यासारखाच आवाज काढतात.

घुबडांच्या गटाला संसद म्हणतात. घुबडाच्या बहुतेक प्रजाती निशाचर आहेत. घुबड मेंदूतील रक्ताभिसरणात कोणतीही इजा किंवा अडथळा न येता आपले डोके 270 अंशांपर्यंत फिरवण्यास सक्षम आहे. त्याच्या मानेमध्ये 14 कशेरुक असतात, तर मानव आणि इतर बहुतेक पक्ष्यांमध्ये साधारणपणे 7 असतात. 14 कशेरुकामुळे, घुबड आपले डोके 270 अंशांपर्यंत फिरवू शकते.

बहुतेक शिकारी पक्षी घुबडांची शिकार करत नाहीत. घुबड हे फाल्कन, कोल्ह्यासारख्या मोठ्या शिकारसाठी ओळखले जातात. पण ते त्यांच्याच प्रजातीचे घुबड खाण्यासाठीही ओळखले जातात. उदाहरणार्थ, मोठ्या शिंगे असलेले घुबड बंदिस्त घुबडांची शिकार करतात. प्रतिबंधित घुबड पाश्चात्य स्क्रीच-उल्लूवर शिकार करतात.

• पेंग्विन पक्षाची संपूर्ण माहिती

घुबडांना बुद्धिमान पक्षी मानले जाते, परंतु त्यांना प्रशिक्षित करणे खूप कठीण आहे. पोपट, बाक आणि अगदी कबूतर घुबडांपेक्षा अधिक सहजपणे प्रशिक्षित केले जाऊ शकतात. याचे एक कारण म्हणजे घुबडाचा निशाचर स्वभाव, ज्यामुळे तो दिवसा कमी सक्रिय असतो.

हिंदू देवी माता लक्ष्मीचे वाहन घुबड आहे. त्यांना उलूक वाहिनी असेही म्हणतात. अझ्टेक आणि माया संस्कृतीचे लोक घुबडांचा द्वेष करतात. त्यांचा असा विश्वास होता की रुंद डोळे असलेले पक्षी मृत्यू आणि विनाशाचे प्रतीक आहेत.

दक्षिण आफ्रिकेत, घुबड जादूटोणा (Dark Witchcraft) आणि दुर्दैवाशी संबंधित असल्याचे मानले जाते. तिथे एखाद्याला “उल्लू” म्हणणे हा सर्वोच्च अपमान आहे.

प्राचीन ग्रीसमध्ये, घुबड अथेनाचा प्रतिनिधी मानला जात असे, बुद्धीची देवी. मान्यतेनुसार, ज्ञानाची देवी अथेना हिला घुबडानेच जगाच्या सत्याची माहिती दिली आणि तिला ज्ञान दिले.

जर एखाद्या माणसाने घुबडासारखे डोके फिरवले तर त्याच्या रक्तवाहिन्यांना दुखापत होईल आणि रक्तप्रवाहात अडथळा येईल.

घुबडाचे दोन्ही कान सारखे नसतात. हे वर आणि खाली आहेत आणि आकारात देखील भिन्न आहेत. यामुळे त्यांना वेगवेगळ्या वेळी आवाज ऐकायला आणि आवाजाचे नेमके स्थान कळण्यास मदत होते.

घुबड डोळे हलवू शकत नाही. कारण त्याच्या डोळ्यात बाहुली नाहीत. त्याचे डोळे नळ्यांसारखे असतात, जे त्यांच्या जागी ‘स्क्लेरोटिक रिंग्स’ (Sclerotic Rings) एक हाडांच्या रचनेने दृढपणे स्थापित होतात. यामुळे घुबड फक्त सरळ पुढे पाहू शकते. वेगवेगळ्या बाजू पाहण्यासाठी त्याला डोके रवावे लागते.

घुबडाचे डोळे त्याच्या कवटीची सर्वाधिक जागा व्यापतात आणि त्यांचे वजन घुबडाच्या शरीराच्या वजनाच्या 1.5% असते. मादी घुबडांचे डोळे नर घुबडांच्या डोळ्यांपेक्षा मोठे आणि जड असतात.

FAQ