Woodpecker Bird Information In Marathi नमस्कार मित्रांनो स्वागत आहे तुमचं. आज आपण या लेख मध्ये सुतारपक्षी बद्दल मराठीमधून संपूर्ण माहिती (Woodpecker Information In Marathi) जाणून घेणार आहोत. तर तुम्ही या लेख ला शेवटपर्यंत वाचा. जेणेकरून तुम्हाला सुतार पक्षी विषयी माहिती व्यवस्थितपणे समजेल.
सुतार पक्षाची संपूर्ण माहिती Woodpecker Bird Information In Marathi
मित्रांनो सुतार पक्षी भारताच्या प्रसिद्ध पक्षांमधून एक आहे हा पक्षी झाडाच्या मध्ये हॉल बनवून आपले घरटे तयार करत असतो आणि हा पक्षी नेहमी एकटा राहत असतो, कारण याला नेहमी एकटे राहणे आवडते. तर आपण हया लेख मध्ये सुतार पक्षी विषयीची माहिती सोबत रोचक तथ्य सुद्धा जाणून घेणार आहोत. जे तुम्हाला खूप आवडतील तर तुम्ही हया लेखला शेवटपर्यंत वाचा. जेणेकरून तुम्हाला सुतार पक्षी विषयीची माहिती समजेल.
Scientific Classification Of Woodpecker (वुडपेकरचे वैज्ञानिक वर्गीकरण)
Kingdom : Animalia
Phylum : Chordata
Class : Aves
Order : Piciformes
Infraorder : Picides
Family : Picidae
सुतार पक्षाची जीभ (Carpenter party tongue)
मित्रांनो सुतार पक्षाची जीबी 10 सेंटीमीटर म्हणजेच चार इंच लांबी असते जी त्याच्या चोचपेक्षा तिप्पट आहे. सुतार पक्षाची जी लंबी काटेदार अशी असते त्यामध्ये स्पाइन असतात कारण त्यांना झाडाची सालीपासून किड्यांना बाहेर काढण्यासाठी असणे व्हायला पाहिजे. याची लाड ही चिकट अशी असते ज्यामुळे किड्यांना पकडणे सोपे होते
सुतार पक्षाचे पाय (Carpenter Party Legs)
मित्रांनो सुतार पक्षाच्या पायाचे दोन बोटेसमोर असतात आणि दोन मागच्या बाजूस असतात याला जाइगोडैक्टल पाय (Zygodactyl Feet) असे म्हटले जाते. पायाची ही संरचना त्यांना झाडावर चढताना आणि चढल्यानंतर त्या झाडावर होल बनवण्या वेळी पकड आणि संतुलन बनवण्यामध्ये मदत करत असते. अनेक सुतार पक्षाची नखे इतर पक्षांचे तुलनेने अधिक लांब आणि जाड असतात. ज्यामुळे त्यांची झाडावर चांगली पकड बनवण्यासाठी मदत होत असते.
सुतार पक्षाचा रंग कसा असतो? (What is the color of the carpenter’s party?)
मित्रांनो सुतार पक्षाचा रंग हा त्याच्या प्रजातीनुसार वेगवेगळ्या प्रकारचा आपल्याला पाहायला मिळतो. सुतार पक्षाचा अनेक प्रजातीमध्ये त्याच्या पंखांचा रंग तपकिरी, ऑलिव्ह आणि ब्रिंडल असतो. तिथेच अनेक प्रजातींमध्ये लाल रंग पिवळा रंग आणि काळया रंगाचे पंख अनेक सुतार पक्षांना पहायला मिळतात.. काही प्रजातींच्या पंखाचा पॅटर्न (Pattern) सोनेरी रंगाचे, नारंगी रंगाचे, हिरव्या रंगाचे, मारुन रंगाचे आणि तपकिरी रंगाचे असतात.
सुतार पक्षाची शारीरिक रचना आणि वैशिष्ट्ये (Anatomical structure and characteristics of Sutar Paksha)
सुतार पक्षाच्या शरीराचा आकार (carpenter’s wing body shape)
सुतार पक्षी आकारात भिन्न असे असतात. बहुतेक सुतार पक्षी हे सुमारे 7 सेमी (2.8 इंच) लांब आणि सुमारे 7 ग्रॅम वजनाचे असतात. जरी त्यांच्या काही प्रजाती 50 सेमी (20 इंच) पर्यंत लांब आहेत. सुतार पक्षाची चोच ही खूप मजबूत असते, जी झाडांना मारण्यासाठी आणि झाडाची साल टोचून अन्न मिळवण्यासाठी त्यांना मदत करते.
नर आणि मादी सुतार पक्षी (Williamson Sopaskar आणि Orange-backed Woodpecker अपवाद वगळता, जे खूप लक्षणीय वेगळे असे आहेत.) यामध्ये थोडा फरक आहे. रंगाच्या आधारे मादी आणि नर ओळखले जाऊ शकतात. नर सुतार पक्षाची कपाळ आणि मान ही काळी असते, तर मादीच्या छातीचा रंग पांढरा असतो.
सुतार पक्ष्याचा आवाज कसा असतो?
सुतार पक्षाचा आवाज मोठा आणि कर्कश असा असतो. उडताना तो किंचाळणारा आवाज करतो.
सुतार पक्षी देखील वसंत ऋतूमध्ये खूप मोठ्याने हाक मारतात, जे त्यांच्या चोची एखाद्या पोकळ देठावर किंवा कधीकधी धातूच्या पृष्ठभागावर मारण्याच्या आवाजासह एकत्रितपणे ऐकू येतात. हा प्रामुख्याने नर सुतार पक्षाचा आवाज आहे. याद्वारे तो त्याच्या प्रदेशावर अधिकार दाखवतो. इतर ऋतूंमध्ये ते सामान्यतः शांत असतात.
जगामध्ये सुतार पक्षाची सर्वात मोठी प्रजाती कोणती आहे? (What is the largest species of carpenter bee in the world?)
जगातील 2 सर्वात मोठे सुतार पक्षी आहेत. जे म्हणजे Imperial Woodpecker आणि Ivory-billed Woodpecker हे आहेत. सध्या दोन्ही नामशेष (Extinct) झाले आहेत. सध्या माहीत असलेल्या सुतार पक्ष्याची सर्वात मोठी प्रजाती ही ‘द ग्रेट स्लेटी वुडपेकर’ (The Great Slaty Woodpecker) आहे, ज्याचे वैज्ञानिक नाव ‘मुलेरीपिकस पल्व्हरुलेंटस’ (Muleripicus pulveruntus) आहे.
ग्रेट स्लेटी वुडपेकर (The Great Slaty Woodpecker) 48-58 सेमी (19-23 इंच) लांब असतो आणि त्याचे वजन 360-563 ग्रॅम (0.794-1.241 पौंड) असते. ‘ग्रेट स्लेटी वुडपेकर’ (The Great Slaty Woodpecker) हा पक्षी प्रामुख्याने भारतीय उपखंड आणि आग्नेय आशियामध्ये आढळतो.
जगामध्ये सुतार पक्षाची सर्वात लहान प्रजाती कोणती आहे?
जगामध्ये सुतार पक्षाची सर्वात लहान प्रजाती ‘बार-ब्रेस्टेड पिक्युलेट’ (Bar-breasted Piculet) आहे, ज्याचे वैज्ञानिक नाव पिकमनस ऑरिफ्रॉन्स (Pikmanus aurifrons) आहे. त्याची लांबी 7.5 सेमी (3 इंच) आणि वजन 8 ते 10 ग्रॅम (0.28 ते 0.35 औंस) आहे. हे बोलिव्हिया, कोलंबिया, इक्वेडोर आणि पेरूमध्ये आढळते.
सुतार पक्षी काय खातात? सुतार पक्षाचे अन्न काय असते?
मित्रांनो सुतार पक्षाचा आहार हा मुख्यतः जिवंत आणि मृत झाडांमध्ये आढळणारे कीटक आहेत. त्यांच्या आहारामध्ये मुंग्या, दीमक, क्रिकेट आणि त्यांच्या अळ्या, कोळी, सुरवंट, इतर आर्थ्रोपॉड्स, पक्ष्यांची अंडी, लहान उंदीर, गिरगिट, फळे, शेंगदाणे, वनस्पती रस यांचा समावेश होतो.
सुतार पक्षी कुठे राहतो?
सुतार पक्षाच्या बहुतेक प्रजाती हया जंगलात किंवा वृक्षाच्छादित ज्या ठिकाणी जास्त झाडे असतात अश्या भागात राहतात, जरी काही प्रजाती खडकाळ टेकड्या आणि वाळवंट यांसारख्या भागात जंगलांपासून दूर राहण्यासाठी देखील ओळखल्या जातात. सुक्या झाडाचे खोड खोदून सुतार पक्षी आपले घरटे बनवतात. या प्रक्रियेला 10 ते 28 दिवस लागतात. घरटे बांधण्याचे काम नर आणि मादी हे दोघे मिळून करतात. सुतार पक्षी गेल्या वर्षी त्यांनी बांधलेली घरटी पुन्हा वापरत नाहीत. Wrynecks Woodpeckers हे कधीही स्वतःचे घरटे बनवत नाहीत, ते झाडामध्ये आधीच बनवलेल्या पोकळीत जातात.
सुतार पक्ष्यांचे प्रजनन (Breeding of Carpenter Birds)
सुतार पक्ष्यांचा प्रजनन काळ मार्च ते मे पर्यंत असतो. या काळात ते स्वतःसाठी घरटे बनवतात. मादी सुतार पक्षी ही एका वेळी 2 ते 5 अंडी घालतात. त्यांचा अंडी उबवण्याचा कालावधी 11 ते 14 दिवसांचा असतो. सुमारे 18 ते 35 दिवसांत, सुतार पक्षी हे पिल्ले घरटे सोडण्यास सक्षम होतात.
झाडाला सतत मारूनही सुतार पक्ष्यांच्या मेंदूला इजा न होण्याचे कारण काय असते?
सुतार पक्षी हा झाडाच्या खोडावर सतत चोच मारतो आणि चोच वाजवतो, तरीही त्याच्या मेंदूला इजा होत नाही, याचे कारण म्हणजे त्याची शारीरिक वैशिष्ट्ये असतात.
सुतार पक्षाचा मेंदू हा खूप लहान आणि नाजूक असतो, त्याच्याभोवती सेरेब्रोस्पाइनल फ्लुइडने (Cerebrospinal Fluid) भरलेल्या अरुंद सबड्यूरल जागा असते, जेणेकरून सुतार पक्षी हा झाडावर डोकावतो तेव्हा मेंदू कवटीच्या पुढे मागे फिरत नाही, तर त्याऐवजी त्याच्या जागी फिरतो. कवटीत मजबूत आणि स्पंजयुक्त हाडे असतात. सुतार पक्षामध्ये खूप लांब हाड हाड असतो (हॉयड हाड किंवा जिभेचे हाड – घशाच्या मध्यभागी स्थित हाड), जे उपविभाजित असते आणि पाठीच्या स्तंभाच्या दोन्ही बाजूने जाते आणि मेंदूभोवती गुंडाळते.
जो सेफ्टी बेल्टसारखा असतो. झाडाला आदळत असतांना निर्माण होणारी 99.7% ऊर्जा ही स्ट्रेन एनर्जीच्या (Strain Energy) च्या स्वरूपात साठवली जाते, जी संपूर्ण शरीरात वितरीत केली जाते आणि मेंदूमध्ये फारच कमी जाते आणि तिथे कमी आघात होतो. सुतार पक्षी हा सेकंदाला 20 वेळा झाडावर डोके मारतो. दिवसातून 8,000 ते 12,000 वेळा ते झाडावर डोके मारते.
सुतार पक्षी 24 किमी वेगाने उडू शकतो. (A carpenter bird can fly at a speed of 24 km)
सुतार पक्षी कोणत्याही झाडाच्या खोडात उभा चढू शकतो आणि नंतर खालीही उतरतो. हे त्याच्या Zygodactly पायांमुळे आहे, ज्याला चार बोटे आहेत. पहिली आणि चौथी बोटं मागच्या बाजूला आणि दुसरी आणि तिसरी बोटं पुढच्या बाजूला असतात. त्यामुळे त्याला झाडाचे खोड पकडणे सोपे जाते आणि तो थेट झाडावर चढू शकतो. सुतार पक्षाचे पंख हे केसांच्या ब्रशप्रमाणे नाकपुड्या झाकतात. अशा रीतीने झाडाला खोजताना, श्वास घेताना लाकडाचे बारीक कण नाकपुड्यात जात नाहीत.
सुतार पक्षी हे वर्षातून एकदा त्यांची पिसे झाडतात. याला अपवाद म्हणजे Wrynecks Woodpecker, जे प्रजननापूर्वी त्यांचे पंख अर्धवट सोडतात. सुतार पक्षी हा एकांती आणि असामाजिक प्राणी आहे, ज्याला गर्दी सोडून एकट्याने किंवा त्याच्या जोडीने फिरणे आवडते. सुतार पक्षी हे एकपत्नी पक्षी आहेत आणि आयुष्यभर एकाच जोडीदारासोबत राहतात. सुतार पक्षाचा मुख्य भक्षकांमध्ये जंगली मांजरी, कोल्हे, कोयोट्स, साप आणि मोठे पक्षी यांचा समावेश होतो.
हुदहुद आणि सुतार पक्षी यांना एक समजण्याची चूक अनेक वेळा लोक करतात. दोघेही वेगवेगळे पक्षी आहेत, हुदहुदची चोच तीक्ष्ण, तीक्ष्ण आणि पातळ असते, तर सुतार पक्षाची चोच ही खूप मजबूत, जाड आणि तीक्ष्ण असते.
FAQ
वुडपेकरचे आयुष्य किती असते?
जंगलातील सुतार पक्षाचे सरासरी आयुष्य प्रजातींवर अवलंबून 4 ते 12 वर्षे असते.
सुतार पक्षाला इंग्रजी मध्ये काय म्हणतात?
सुतार पक्षाला इंग्रजीत वुडपेकर (Woodpecker) म्हणतात.
सुतार पक्षाचे वैज्ञानिक नाव काय आहे?
सुतार पक्षाचे वैज्ञानिक नाव Picidae आहे.
जगामध्ये सुतार पक्षाच्या किती प्रजाती आहेत?
जगामध्ये सुतार पक्षाच्या सुमारे 200 विविध प्रजाती आहेत.
वुडपेकर कुठे राहतात?
ऑस्ट्रेलिया, न्यू गिनी, न्यूझीलंड, मादागास्कर आणि ध्रुवीय प्रदेश वगळता जगातील जवळपास सर्वत्र सुतार पक्षी आढळतात.