गिधाड पक्षाची संपूर्ण माहिती Vulture Bird Information In Marathi

Vulture Bird Information In Marathiनमस्कार मित्रांनो स्वागत आहे तुमचं. आज आपण हया लेख मध्ये गिधाड पक्षी बद्दल मराठीतुन माहिती (Vulture Information in Marathi) जाणून घेणार आहोत. तर तुम्ही हया लेख ला शेवट पर्यंत वाचा. जेणेकरुन तुम्हाला संपुर्ण माहिती व्यवस्थित समजेल.

Vulture Bird Information In Marathi

गिधाड पक्षाची संपूर्ण माहिती Vulture Bird Information In Marathi

Vulture Information in Marathi ( गिधाड पक्षाची संपूर्ण माहिती )

पक्षाचे नाव गिधाड

एकूण प्रजाती 22

भारतामध्ये एकूण प्रजाती 9 प्रजाती

वजन 3.5 – 7.5 किलोग्राम

लांबी 75 ते 93 सेंटीमीटर

मित्रांनो गिधाड पक्षी हा शिकारी पक्षाचा अंतर्गत येणारा मुर्दाखोर पक्षी आहे. हे जड उंचीचे तपकिरी आणि काळे पक्षी आहेत. गिधाड पक्षाची दृष्टी खूप तेज असते. अन्य शिकारी पक्षांच्या प्रमाणे गिधाड पक्षाची चोच ही वाकडी आणि मजबूत असते, परंतु त्याचे पंजे आणि नखे त्यांच्यासारखे तेज आणि मजबूत नसतात.

गिधाड पक्षाची आयुर्मान हे पन्नास ते साठ वर्षे पर्यंत असते. गिधाड पक्षी हा दृष्य पाहणारा पक्षी आहे. गिधाड पक्षी हा उंच झाडावर घरटे बनवतो आणि अंडी देतो भारतामध्ये गिधाड पक्षांची एकूण 9 प्रजाती आढळले जातात. ज्यामधून चार प्रजाती आता विलुप्त होण्याच्या मार्गावर आहेत.

गिधाड पक्षी हा एक मुर्दाखोर पक्षी आहे ते शिकार नाही कळतात गिधाड पक्षी प्रकृतीमध्ये विकसित एक अत्यंत महत्वपूर्ण प्राणी आहे. गिधाड पक्षाची प्रमुख विशेषता पर्यावरणाला स्वच्छ ठेवणे आहे. गिधाड पक्षी हा मुर्दाखोर पक्षी असल्याने तो जंगलामधील मृत पक्षी जनावरे मृत प्राणी आणि सडलेला मांस लवकर खाऊन जातो. ज्यामुळे त्या मेलेल्या प्राण्यांचे दुर्गंधी जंगलामध्ये पसरत नाही आणि या प्रकारे पूर्ण वातावरण स्वच्छ राहते. यामुळे गिधाड पक्षांना प्रकृतीच्या सफाईकर्त्याची उपाधी देण्यात आली आहे.

भारतामध्ये गिधाड पक्षांची एकूण नऊ प्रजाती आढळले जातात गिधाड पक्षी हे वेगवेगळ्या प्रजातीचे असतात. या पक्षांचे वजन 3.5 – 7.5 किलोग्राम च्यामध्ये असते. गिधाड पक्षाची लांबी 75 ते 93 सेंटीमीटर आणि पंखांचा पसराव म्हणजेच रुंदी ही 6.3 ते 8.5 फिट पर्यंत असते. गिधाड पक्षी हे 7000 फिट उंचीवर उडू शकते आणि एक वेळेमध्ये शंभर किलोमीटर पेक्षा अधिकचे अंतर ते सहज कव्हर करू शकतात.

गिधाड पक्षी आपल्या पर्यावरणामध्ये संतुलन बनवून ठेवण्यासाठी आवश्यक असलेला पक्षी आहे. आजपासून काही वर्षा पहिले गिधाड पक्षी भारतामध्ये अधिकमात्रामध्ये आढळला जायचा. गिधाड पक्ष्यांची संख्या सन 1980 पर्यंत भारतामध्ये 4 करोड च्या वर होती. परंतु आज गिधाड पक्षी विलुप्त म्हणजे जो खूप क्वचित आढळून येतो अशाच सूचीमध्ये येत असतो.

मित्रांनो गिधाड पक्षाला इंग्रजीमध्ये वल्चर असे म्हटले जाते. गिधाड पक्षी हा पर्यावरणाला स्वच्छ ठेवण्यासाठी महत्त्वाची भूमिका पार पाडत असतो. हा पक्षी मोठ्यात मोठ्या पक्षांच्या मृत असलेल्या पक्षांच्या शरीराला फटाफट खाऊन जातो. याप्रकारे गिधाड पक्षी पर्यावरणामध्ये खराब विषाणू पसरवण्यापासून वाचवत असतो. हा पक्षी उंच उडान भरून मानवी वातावरणापासून जवळ किंवा जंगलामध्ये मेलेल्या पशूंना पाहून घेतो आणि त्याला आहार म्हणून खाऊन जातो. गिधाड पक्षांचे डोळे खूप तेज असतात आणि खूप उंचावरून हे पक्षी आपला आहार पाहून घेतात.

मित्रांनो गिधाड पक्षांची प्रजाती दोन भागांमध्ये वाटलेली आहे. पहिल्या भागामध्ये अमेरिकेमधील कॉण्डर (Condor), किंग वल्चर (King Vulture), कैलिफोर्नियन गिधाड (Californian Vulture), टर्की वल्चर आणि अमेरिकेमधील काळया रंगाचे गिधाड असतात आणि दुसऱ्या भागामध्ये आफ्रिका आणि एशिया चे राजे गिधाड (King Vulture), काळा गिधाड (Black Vulture), सफ़ेद पाठ असलेला गिधाड (White Backed Vulture), मोठे गिधाड (Griffon Vulture) आणि स्कॅव्हेंजर गिधाड (Scavenger Vulture) ई. मुख्य आहेत.

गिधाड पक्षाचे वर्णन भारताचे पौराणिक माळ काव्य रामायण मध्ये सुद्धा केला गेला आहे. जिथे रावणाच्या ताब्यामधून सीताला वाचवण्याच्या वेळी गिधाडांचे राजा जटायू यांनी आपला जीव गमावलेला होता. भारतामध्ये गिधाड पक्षांची एकूण 9 प्रजाती आढळली जातात. 1980 पर्यंत भारतामध्ये गिधाड पक्षांची संख्या चार करोड पेक्षाही वर होती परंतु आज हे खूप क्वचितच आपल्याला पाहायला मिळत असतात.

गिधाड पक्षांचे आहार (Food Of Vulture)

मित्रांनो गिधाड पक्षी सर्वात मोठा असा शिकारी पक्षी आहे इतर शिकारी पक्षांच्या विपरीत गिधाड पक्षी साधारणपणे जिवंत असलेल्या प्राण्यांच्या शिकार नाही करत तो पक्षी अधिक तर मेलेल्या जनावरांचे मांस खातो. जेव्हा एका गिधाड पक्षाला मेलेला प्राणी किंवा मरत असलेला प्राणी मिळतो तर तो दुसऱ्या गिधडांसोबत मिळून दूरहून भोजन करण्यासाठी येत असतो.

गिधाड पक्षांचा इतिहास (History Of Vulture In Marathi)

मित्रांनो गिधाड हा एक शिकारी पक्षी असून तो खूप भयानक असा पक्ष आहे. परंतु गिधाड पक्षी हा पर्यावरणासाठी खूप चांगला आणि लाभकारी पक्ष आहे हा पक्षी आपल्या आसपासच्या झालेला साप करत असतो आणि मेलेल्या जनावरांना खाऊन आपली भूक भागवत असतो.

ज्यामुळे पर्यावरण ही साप राहत असते आणि बॅक्टेरिया ही पैदा होत नाहीत. गिधाड पक्षांची एकूण 22 प्रजाती आढळले जातात. ज्यामध्ये दाढ़ी असलेले गिधाड, किप वल्चर, सिनेरियास वल्चर, भारतीय गिधाड, हिमालयीन वल्चर, लाल डोके असलेले गिधाड, पांढरी पाठ असलेले गिधाड, दीर्घचुंच गिधाड, राज गिधाड, यूरेशियन पांडुर गिधाड, अरगुल गिधाड ई. गिधाडाचे प्रकार आहेत.

मित्रांनो गिधाडांच्या सर्वात खास प्रजातींमध्ये राज गिधाड पक्षाला सर्वात खास असे मानले जाते. ज्या ठिकाणीही जिदडांचा झुंड उतरतो त्यामध्ये एक किंवा दोन राजगिदाड नक्कीच असतात. राजगिधाड पक्षाचे वजन जवळजवळ 8 ते 10 किलोग्राम पर्यंत असते. यांच्या प्रजनन चा वेळ ऑक्टोबर ते मार्च पर्यंत असतो यामध्ये नर आणि मादा गिधाड हे दोघेही एकसारखे दिसतात. गिधाड पक्षी हे आता विलुप्त होण्याच्या मार्गावर आहेत कारण या पक्षांना मनुष्य मारून खात आहे यामुळे यांची प्रजाती विलुप्त होत आहे.

गिधाड पक्षाचे वर्णन (Description Of The Vulture Party)

गिधाड पक्षी सर्व उडणाऱ्या पक्ष्यांमध्ये सर्वात मोठ्या पक्षांमधून एक आहे. गिधाड पक्षी घंट्यांपर्यंत उडू शकतो, आपल्या लांब जेवढ्या पंखांसोबत गिधाड पक्षी आरामाने उडू शकतो. गिधाड पक्षाचे पंख साधारणपणे पांढरे काळे किंवा तपकिरी रंगाचे असतात. तथापि, बहुतेक गिधाडांच्या डोक्यावर व मानेवर पंख नसतात. गिधाड पक्षांची दृष्टी उत्कृष्ट अशी असते.

तो रोज गस्तीवर निघतो. ते आकाशामध्ये उडत असताना जर त्यांना जमिनीवर कुठले मृतदेह पडलेले दिसले किंवा कोणते मास जे सडत आहे. ज्यामध्ये वायरस निर्माण होणार आहेत. तर त्यांना दिसताच ते लगेच जमिनीवर उतरतात आणि फटाफट त्याला खाऊन टाकतात.

गिधाड पक्षांच्या एकूण प्रजाती (Total Species Of Vulture Birds)

मित्रांनो गिधाड पक्षांच्या एकूण जवळजवळ 22 प्रजाती आहेत. यामध्ये 15 जुन्या प्रजाती आहेत आणि 7 नवीन प्रजाती आहेत आणि यामधून एकूण 9 प्रजातीत फक्त भारतामध्ये आढळले जातात आणि बाकी सर्व इतर देशांमध्ये आढळले जातात. जसे, अमेरिका, एशिया, कॅलिफोर्निया इत्यादी सारख्या देशांमध्ये आढळले जातात.

गिधाड पक्षांचे प्रजनन (Vulture Bird Breeding)

मित्रांनो असे मानले जाते की गिधाड पक्षी जीवनासाठी एक दुसरे व्यक्ती सोबत संबंध बनवतात ते वयाच्या 5 ते 7 वर्षापर्यंत येऊन संबंध बनवण्यासाठी परिपक्व होऊन जातात मोठ्या प्रजातींची मादा साधारणपणे केवळ एक अंडे देते परंतु लहान प्रजातीतील 2 ते 3 अंडे देते. माता पिता प्रत्येक 1 ते 2 वर्षांमध्ये एका वेळेस बाळाला जन्म देतात. गिधाड पक्षाचे अंडे 38 ते 68 दिवसांसाठी पोस्टमन केले जाते आणि केवळ 10% बच्चे आपल्या पहिल्या वर्षापर्यंत जिवंत वाचवू शकतात.

भारतीय गिधाड (Indian Vulture)

मित्रांनो भारतीय गिधाड पक्षी हा जुन्या दुनियेतील गिधाड आहे जो नवीन गिधाडांच्या अपेक्षेने त्याची सोन्याची शक्ती भिन्न आहे. हा मध्यम आणि पश्चिम पासून दक्षिण भारतामध्ये आढळला जातो. अनेकदा ही प्रजाती उंच कडाच्या शिंगात घरटे बांधते. परंतु ही राजस्थानमध्ये आपले घरटे झाडांच्या वर बनवताना सुद्धा आढळले जातात.

अन्य गिधाड्यांसारखे भारतामधील गिधाड ही मुर्दाखोर असतात आणि हे उंच झेप घेऊन मानवी लोकसंख्येच्या जवळ किंवा जंगलामध्ये मेलेल्या जनावरांना शोधतात भारतामधील जी झाडांचे डोके हे असते पण त्यावर केस नसतात आणि त्यांचे पंख खूप चवडे असतात आणि शेपटीचे पंख छोटे असतात. त्यांचे वजन 5 ते 6 किलोग्राम पर्यंत असते भारतामध्ये गिधाड पक्षी हे मेलेले प्राणी कितीही उंचावरून त्यावर नजर पडल्यास त्याला खाऊ शकतात.

गिधाड पक्षी बद्दल काही रोचक तथ्य (Facts About Vulture In Marathi)

  • मित्रांनो गिधाड पक्षांची चोच वाकडी आणि थोडी लंबी असते आणि ती खूप मजबूत असते.
  • गिधाड पक्ष्यांचे पंजे चोचच्या तुलनेने कमी मजबूत असतात पंख मोठे आणि शेपटी छोटी असते
  • गिधाड पक्षाचे पंख पाच ते सात फूट पर्यंत असतात यांचे वजन 5.5 किलोग्राम ते 6.5 किलोग्राम असते.
  • मादा गिधाड वर्षामध्ये दोन अंडे देते ये अंडे कोंबडीच्या अंड्या पेक्षा थोडे मोठे असतात.
  • एक गिधाड पक्षी वयाच्या पाचव्या वर्षापासून प्रजनन सुरवात करतो.
  • भारतीय गिधाड चे आयुष्य 30 ते 35 वर्षे पर्यंत असते.

FAQ

गिधाड पक्षी किती फुट उंचीवर उडू शकतो?

गिधाड पक्षी हे 7000 फिट उंचीवर उडू शकतो.

गिधाड पक्षाचे वजन किती असते?

या पक्षांचे वजन 3.5 - 7.5 किलोग्राम च्यामध्ये असते.

भारतीय गिधाड पक्षाचे आयुष्य किती असते?

भारतीय गिधाड चे आयुष्य 30 ते 35 वर्षे पर्यंत असते.

गिधाड पक्षांच्या एकूण किती प्रजाती आहेत?

गिधाड पक्षांच्या एकूण जवळजवळ 22 प्रजाती आहेत.

सन 1980 पर्यंत गिधाड पक्षांची संख्या किती होती?

गिधाड पक्ष्यांची संख्या सन 1980 पर्यंत भारतामध्ये 4 करोड च्या वर होती.

भारतामध्ये गिधाड पक्षांच्या किती प्रजाती आढळतात?

भारतामध्ये गिधाड पक्षांच्या एकूण 9 प्रजाती आढळले जातात.

माझे नाव सृष्टी आहे आणि मी या ब्लॉग ची संस्थापक आहे. मला माहिती लिहायला खूप आवडतात, म्हणून मी या माझ्या ब्लॉग वर मराठी मध्ये माहिती लिहित असते.

Leave a Comment