झारखंड राज्याची संपूर्ण माहिती Jharkhand Information In Marathi

Jharkhand Information In Marathi झारखंड हे भारताचे 28 वे राज्य आहे. 15 नोव्हेंबर 2000 या दिवशी दक्षिण बिहार प्रां‍ताचे झारखंड हे नवीन राज्य निर्माण झाले. या राज्यामुळे आदिवासी व मागासलेल्यांचे शतकांचे स्वप्न साकारले.

झारखंड राज्याची संपूर्ण माहिती Jharkhand Information In Marathi

झारखंड या नावा मध्येच या राज्याची ओळख लपलेली आहे. झार म्हणजेच वन. खंड म्हणजे तुकड्यांनी बनलेला. तर चला मग झारखंड या राज्याविषयी आपण माहिती पाहूया.

• कर्नाटक राज्याची संपूर्ण माहिती

क्षेत्रफळ व लोकसंख्या :

झारखंडची राजधानी रांची असून राज्याचे भौगोलिक क्षेत्रफळ 79,714 चौरस किमी इतके आहे. जमशेदपूर हे राज्यातील सर्वात मोठे शहर आहे. 2011 च्या जनगणनेनुसार झारखंडची लोकसंख्या 3,29,66,238 इतकी असून राज्याची साक्षरता 67.63 टक्के आहे. राज्याची अधिकृत भाषा हिंदी ही आहेत.

• केरळ राज्याची संपूर्ण माहिती

झारखंड राज्यात 24 जिल्हे समाविष्ट आहेत. झारखंड मधील जिल्ह्यांची नावे पुढील प्रमाणे आहे : गढवा, सिमडेगा, पलामू, रांची, लातेहार, खूंटी, चत्रा, पश्चिम सिंहभूम, हजारीबाग, सरायकेला खरसावन, कोडरमा, पूर्व सिंहभूम, गिरीडीह, जामतारा, रामगड, देवघर, बोकारो, दुमका, धनबाद, पाकुर, गुमला, गोड्डा, लोहरदगा, साहेबगंज.

• मध्यप्रदेश राज्याची संपूर्ण माहिती

झारखंडचा इतिहास :

13 व्या शतकात ओरिसाचा राजा जयसिंगदेव या प्रदेशचा सत्ताधीश घोषित झाला. भरपूर वनसंपदा आणि सांस्कृतिक विविधता ही या राज्यातील छोटा नागपूर व संथाल परगणा भागातील विशेषत: आहे.

• महाराष्ट्र राज्याची संपूर्ण माहिती

स्वातंत्र्योत्तर काळात झारखंड मुक्‍ती मोर्चा दलाचे सतत आंदोलन होत होते. केंद्र सरकारद्वारा झारखंड वेगळे राज्य स्थापन करण्यात आले. 1995 ला स्वायत्त मंडळाची स्थापना झाली. झारखंडला पूर्ण राज्याचा दर्जा बहाल करण्यात आला. झारखंडच्या पूर्वेला पश्चिम बंगाल आणि पश्चिमेला उत्तर प्रदेश आणि छत्तीसगड, उत्तरेला बिहार आणि दक्षिणेला ओरिसा राज्य आहे.

• मेघालय राज्याची संपूर्ण माहिती

सण व उत्सव :

झारखंड या राज्यांमध्ये वेगवेगळे सण मोठ्या उत्साहाने पार पडतात. होळी,‍ दिवाळी, दसरा, वसंत पंचमी़ आदी सण तर बरूरा शरीफ, बेलगाडा मेला सिमारिया, भादली मेला इतखोरी, छात्रा मेला, कोल्हाइया मेला, कुंडा मेला, कुंदारी मेला, रबदा शरीफ आदी उत्सव मोठ्या आणि वेगळ्या वैशिष्ट्यांसह झारखंड राज्यात साजरे केले जातात.

• मिझोराम राज्याची संपूर्ण माहिती

कला व लोकनृत्य :

मुंडाची कला म्हणून काही चित्रकला ओळखल्या जातात. त्यात साप आणि इंद्रधनुष्याचे पेंटींग, चिखल व खडकांवरची पेंटींग, चटयांवरची पेंटींग यांचा समावेश असतो. तसेच तुरी चित्रकला मध्ये नैसर्गिक मातीच्या रंगात घरातल्या भिंतीवर रंगकाम केले जाते.

बिरहोर आणि भुनिया कलेत वर्तुळाकार पेंटीग करताना हातांच्या बोटांचा वापर करतात. घटवाल कलेतली पेंटींग जंगल आणि प्रा‍ण्यांची संबंधीत आहे. अशा काही लोकचित्रकला झारखंडमध्ये प्रचलित आहेत.

लोकनृत्य कलाप्रकारांमध्ये कर्मा, मुंडा, झुमार असे काही लोकनृत्य केले जातात. आदिवासी लोकनृत्य पारंपारिक पद्धतीने साजरी केली जातात. ढोल, नगारा, ओरान, तमक, ढोलकी अशी काही लोकवाद्य झारखंडात आहेत आणि याच लोकवाद्यांच्या चालीवर आपले पारंपरिक फेरा नृत्य साजरे केले जाते.

• दौलताबाद किल्ल्याची संपूर्ण माहिती

वाहतूक व दळणवळण :

राज्यात रांची येथे विमानतळ आहे. जमशेदपूर, बोकारो, गिरिदिह, देवघर, हजारीबाग, डाल्टनगंज आणि नाउमुंडी या शहरातही हवाई वाहतुकीची सोय आहे.

• फिनिक्स पक्ष्यांची संपूर्ण माहिती

झारखंडमधील  धार्मिक स्थळे :

बाबा तंगीनाथ धाम : डुमरी गुमला झारखंडच्या निसर्गसौंदर्याच्या मधोमध टेकडीवर बाबा तंगीनाथ धाम वसलेले आहे. बाबा तंगीनाथ धाम हे श्रद्धास्थान तसेच शक्ती-सूर्य आणि वैष्णव धर्म समूहाच्या प्राचीन मूर्ती आहेत, त्यांच्यासोबत विशेष येथील आकर्षण अप्रतिम आहे.

साधारण चौथ्या ते सहाव्या शतकापासून गंज न लावता मोकळ्या आकाशाखाली उभे असलेले अनोखे अक्षय्य त्रिशूळ येथे मोकळ्या आकाशाखाली उभे आहे, हजारो भाविक-भक्त येथे पूजेसाठी येतात. महाशिवरात्री आणि श्रावण महिन्याची कार्तिक पौर्णिमा.

• जर मी मुख्यमंत्री झालो तर ….मराठी निबंध

वैद्यनाथ धाम, देवघर :

दरवर्षी श्रावण महिन्यात व महाशिवरात्रीला लाखो भाविक देवघरात येतात.लिंगाला जल अर्पण करण्यासाठी अनेक राज्यातून लोक येतात.  बैद्यनाथ ज्योतिर्लिंगाच्या स्थानामुळे या स्थानाला देवघर असे नाव पडले आहे.

वासुकीनाथ मंदिर, दुमका :

देवघरच्या पॅगोडाशिवाय हिंदू भाविकही दर्शनासाठी येतात.  दुमका जिल्ह्यातील वासुकीनाथ मंदिरात जाईपर्यंत वैद्यनाथ मंदिराची यात्रा अपूर्ण मानली जाते .

राजरप्पाचे छिन्मस्तिका मंदिर:

हे देशातील प्रमुख शक्तीपीठ मानले जाते.

जगन्नाथ मंदिर आणि मेळा, रांची:

ओरिसाच्या पुरी जगन्नाथ रथप्रमाणे , येथे रथ जत्रा भरते आणि मंदिर देखील पुरी धामची प्रतिकृती आहे.

इटखोरीचे बौद्ध अवशेष आणि काली काली मंदिर: या ठिकाणी बुद्ध परंपरेचे प्राचीन अवशेष आहेत आणि जवळच भद्रकालीचे भव्य मंदिर आहे.

पहारी मंदिर, रांची :

शहराच्या मध्यभागी असलेले हे शिवमंदिर खूप लोकप्रिय आहे.

सूर्य मंदिर, बंडू :

भगवान सूर्याच्या पूजेला समर्पित हे मंदिर अतिशय सुंदर आहे.

दिउरी मंदिर, तामड :

येथे दुर्गा देवीची प्राचीन मूर्ती आहे, जी अनेकांना आकर्षित करते.

पारसनाथ स्थळ :

श्री समेद शिखरजी मंदिर हे जैनांचे पवित्र स्थान आहे.

जीईएल चर्च, रांची :

गॉस्नर अवान जलिकल चर्च हे रांचीमधील सर्वात जुन्या चर्चपैकी एक आहे.

सेंट मारिया रोमन कॅथोलिक चर्च : रांची येथे असलेले हे रोमन कॅथोलिक चर्च कामिल बुल्के पथावर वसलेले आहे, जी सर्वात प्रमुख ख्रिश्चन संस्था आहे.

• जर मी करोडपती झालो तर ….. मराठी निबंध

खनिज संपत्ती :

झारखंड हे खनिज संपत्तीत देशातील सर्वात श्रीमंत राज्य आहे.  कोळसा, कास्ट आयर्न, चुनखडी, तांबे, बॉक्साईट, सिरॅमिक, कायनाइट, क्ले, डोलोमाईट, ग्रेफाइट, बेंटोनाइट, साबण दगड, बारीक वाळू आणि सिलिका वाळू ही येथे उपलब्ध असलेली प्रमुख खनिजे आहेत.

सिंगभूम, बोकारो या नव्याने स्थापन झालेल्या राज्यात सिंगभूम हजारीबाग, रांची, कोडरमा आणि धनबादमध्ये कोळसा, अभ्रक आणि इतर खनिजांच्या शोषणाची अपार क्षमता आहे.

• विज्ञान आणि तंत्रज्ञान वर मराठी निबंध

झारखंड मधील उद्योग:

• सार्वजनिक क्षेत्रातील बोकारो स्टील प्लांट
• जमशेदपूरमधील खाजगी क्षेत्रातील टाटा आयर्न अँड स्टील कंपनी (टिस्को).
• इतर प्रमुख उद्योग आहेत:
• टाटा अभियांत्रिकी आणि लोकोमोटिव्ह कंपनी (टेलको)
• टिमकेन इंडिया लिमिटेड (जमशेदपूर)
• भारत कुकिंग लिमिटेड ( धनबाद )
• खिलाडी सिमेंट कारखाना ( पलामू )
• भारतीय अॅल्युमिनियम (मुरी)
• एसीसी सिमेंट (चायबासा)
• सेंट्रल कोलफिल्ड्स लिमिटेड ( रांची )
• उषा मार्टिन, उषा बाल्ट्रन, युरेनियम कॉर्पोरेशन (आय) लिमिटेड ( जादुगुडा )
• हिंदुस्तान कॉपर लिमिटेड (मुसाबनी)

सिंचन व वीज :

दामोदर, मयूरक्षी, बराकर, उत्तर कोयल, दक्षिण कोयल, सांख, सुवर्णरेखा, खरकाई आणि अजय या प्रमुख नद्या आहेत आणि त्या राज्यासाठी पाण्याचे प्रमुख स्त्रोत आहेत.  राज्यातील एकूण पेरणी क्षेत्र 1.57 लाख हेक्टर असून, त्यापैकी केवळ 8 टक्के क्षेत्रात सिंचनाची सुविधा उपलब्ध आहे.  झारखंडमध्ये स्थापित वीज क्षमता 2,590 मेगावॅट आहे.

ज्याचे स्रोत आहेत. 420 मेगावॅट (तेनुघाट औष्णिक विद्युत केंद्र), 840 मेगावॅट (पात्रतु औष्णिक जलविद्युत केंद्र), 130 (सिक्कीद्री वीज प्रकल्प) आणि 1,200 मेगावॅट (दामोदर व्हॅली कॉर्पोरेशन थर्मल/हायडल पॉवर प्रोजेक्ट).  विविध थर्मल आणि हायड्रो-आधारित पॉवर स्टेशन्सची क्षमता 4,736 मेगावॅट असू शकते ज्यामध्ये 686 जलनिर्मितीचा समावेश आहे.

• ” माझे कुटुंब ” वर मराठी निबंध

झारखंड मधील प्रमुख नद्या :

गंगा, शोण, दामोदर, ब्राम्हणी, सुवर्णरेखा, फाल्गू, कोयल, अजय, अमानत, औरंगा, बैताराणी, बाक्रेश्वर, बनस्लोई, बारकर, बोकारो, बुरहा, देव, व्दारका, गंजेस, हिंगलो, जमुनिया, कांगसाबती, कन्हार, कौन्हारा, खारकाइ, किऊल, कोइना, कोनार, लिलाजान, मयुराक्षी, मोहना, पुनपुन, संख, तेलेन आदी नद्या या राज्यातून वाहतात.

• “विविधतेत एकता” वर मराठी निबंध

झारखंड मधील पर्यटन स्थळ :

झारखंड मधील शतकानुशतके झालेल्या नैसर्गिक बदलांमुळे ही विहंगम दृश्ये आणि स्थळे तयार झाली आहेत, ज्यात सुंदर धबधबे, नद्या, पर्वत, पठार आणि वनक्षेत्र यांचा समावेश आहे.

हजारीबागच्या पाषाणयुगीन लेणी :

हजारीबागच्या बरकागाव ब्लॉकमध्ये असलेल्या या दगडी लेण्यांमधील प्राचीन चित्रांचे नमुने आजही लोकांना थक्क करतात.

• भारत वर मराठी निबंध

हुंद्रू धबधबा, रांची :

रांची-मुरी रस्त्यावरील स्वर्णरेखा नदीवर वसलेला हा धबधबा म्हणजे निसर्गाची अनोखी देणगी आहे.  हुंद्रू धबधबा हा झारखंडमधील सर्वात उंच धबधबा आहे.

जोन्हा फॉल्स, रांची :

हे रांची-मुरी रोडवर आहे, ज्याचे सौंदर्य पाहण्यासारखे आहे.

दसम धबधबा:

रांची-जमशेदपूर रस्त्यावर स्थित बंडू शहरातील हा एक सुंदर धबधबा आहे.

पंचघग धबधबा:

छोटा नागपूर पठार राज्यातील हा धबधबा रांची चायबासा दरम्यानच्या खुंटी-चकरधरपूर भागात येतो

ही माहिती तुम्हाला कशी वाटली, ते आम्हाला कमेंट नक्की सांगा व इतरांनाही शेअर करा.

हे निबंध सुद्धा अवश्य वाचा :-

• Child Labour Essay In Marathi
• Doordarshan Essay In Marathi
• Essay On Metro Rail In Marathi
• Essay On World Wildlife Day In Marathi
• My Country India Essay In Marathi
• Subhash Chandra Bose Essay In Marathi
• My School Essay In Marathi
• Essay On Makar Sankranti In Marathi

FAQ