जम्मू आणि काश्मीर राज्याची संपूर्ण माहिती Jammu And Kashmir Information In Marathi

Jammu And Kashmir Information In Marathi जम्मू आणि काश्मीर हे भारताचे नंदनवन आहे. राज्याची राजधानी श्रीनगर तर हिवाळी राजधानी जम्मू ही आहे. सर्वात मोठे शहर श्रीनगर हे आहे. तर चला बघूया त्या विषयी माहिती.

जम्मू आणि काश्मीर राज्याची संपूर्ण माहिती Jammu And Kashmir Information In Marathi

क्षेत्रफळ व विस्तार :

जम्मू आणि काश्मीरचे भौगोलिक क्षेत्रफळ 2,22,236 चौरस किमी इतके आहे. जम्मू आणि काश्मिरचा दक्षिणोत्तर विस्तार 640 किमी. व पूर्वपश्चिम विस्तार 480 किमी. आहे. याच्या सीमांवर पूर्वेस तिबेट, ईशान्येस सिंक्यांग, उत्तरेस सिंक्यांग व अफगाणिस्तान, पश्चिमेस पाकिस्तान आणि दक्षिणेस पंजाब व हिमाचल प्रदेश ही राज्ये आहेत.

• झारखंड राज्याची संपूर्ण माहिती

लोकसंख्या :

2011 च्या जनगणनेनुसार राज्याची लोकसंख्या 1,25,48,926 इतकी असून साक्षरता 68.74 टक्के आहे.

• कर्नाटक राज्याची संपूर्ण माहिती

इतिहास :

इतिहासपूर्व काळापासून काश्मीरसंबंधी माहिती आढळते.  काश्मीरमध्ये बुर्झाहोम येथील उत्खननात सापडलेल्या दगडी आयुधांवरून आणि खळग्यांवरून लोक जमिनीत खोदलेल्या खड्ड्यांत रहात होते, असे तज्ञांनी अनुमान काढले आहे.

• केरळ राज्याची संपूर्ण माहिती

बुर्झाहोम येथील संस्कृतीचे ब्रह्मपुरी (कोल्हापूर) व मस्की येथील संस्कृतींशी साम्य आढळते. महाभारत, बृहत्संहिता, निलमत या ग्रंथांत काश्मीरसंबंधी माहिती सापडते. बाराव्या शतकातील कल्हण पंडिताच्या राजतरंगिणी  व तिच्या जोनराज, श्रीवर, प्राज्यभट्ट व शुक या कवींच्या ग्रंथांवरून 1588 पर्यंत काश्मीरसंबंधी ऐतिहासिक माहिती मिळू शकते.

• मध्यप्रदेश राज्याची संपूर्ण माहिती

काश्मीरमध्ये पुरातनकालापासून नाग, पिशाच, यक्ष लोकांची वस्ती होती, अशी समजूत आहे.  त्यांनी आर्यांना विरोध केला.  कश्यप, शंकर, पार्वती, विष्णू, श्रीलक्ष्मी, नीलनाग यासंबंधी तेथे अनेक पौराणिक कथा सांगितल्या जातात.

• महाराष्ट्र राज्याची संपूर्ण माहिती

राजतरंगिणीवरून काश्मीरमध्ये अनेक शतके गोनर्दीय वंशाचे राज्य होते असे दिसते.  गोनर्द व त्यांचे तीन वारसदार मगध देशाच्या जरासंधाचे नातलग होते. गोनर्दाने श्रीकृष्णाविरुद्ध जरासंधाला मदत केली होती. त्याच्या कारकीर्दीत कौरव-पांडव युद्ध झाले. त्या घराण्यात 35 राजे होऊन गेले.

• मेघालय राज्याची संपूर्ण माहिती

हडप्पा मधील वस्तू आणि अखनूर येथील मौर्य, कुशान व गुप्त कालखंडातील प्राचीन वस्तू यांच्या नवीन शोधामुळे प्राचीन माहितीला नवीन दिशा मिळते. जम्मूचा प्रदेश बावीस वेगळ्या छोट्या टेकड्यांमध्ये विभाजीत आहे.

डोगरा राजा मालदेव याने अनेक प्रांत काबीज केले. इसवी सन 1733 पासून इसवी सन 1782 पर्यंत राजा रणजित देव यांची जम्मूवर सत्ता होती. महाराणा रणजित सिंह यांनी हा प्रदेश पंजाबला जोडला. नंतर राजा गुलाबसिंगकडे हस्तांतरण झाले.

• मिझोराम राज्याची संपूर्ण माहिती

संस्कृती :

जम्मू आणि काश्मीरची संस्कृती मध्ययुगीन काळातील समृद्ध कला आणि वास्तुकला आणि संस्कृती प्रतिबिंबित करते, जी आता महत्त्वाची आहे. जम्मू आणि काश्मीरची संस्कृती वेगळी आणि वैविध्यपूर्ण आहे, ज्यामध्ये जम्मू आणि काश्मीर आणि लडाखच्या प्रदेशात राहणाऱ्या लोकांच्या विविध सवयी आणि जीवनशैली यांचा समावेश आहे.

स्वातंत्र्य, अलिप्तता आणि एकता या त्यांच्या प्रदीर्घ कालखंडात, काश्मीरच्या लोकांनी एक अनोखी संस्कृती विकसित केली ज्याने सदैव शिक्षण आणि साहित्यात योगदान दिले.

• फिनिक्स पक्ष्यांची संपूर्ण माहिती

जम्मू आणि काश्मीरचे अन्न :

तांदूळ हे जम्मू-काश्मीरचे मुख्य अन्न आहे.  काश्मिरी पुलाव हा इथल्या लोकप्रिय पदार्थांपैकी एक आहे.  ते भरपूर भाज्या घेतात पण आवडती डिश हॉक किंवा करम साग आहे.

शहरांमध्ये, मटण मोठ्या प्रमाणात वापरले जाते, परंतु खेड्यांमध्ये अजूनही ते केवळ सणासुदीसाठी राखीव आहे.  ते थंड देशाचे असले तरी जम्मू-काश्मीरमधील लोक मादक पेये पितात.  काश्मीरच्या हिवाळ्यात मसाले आणि बदाम असलेला पारंपारिक ग्रीन टी कावा म्हणून ओळखला जातो.

• दौलताबाद किल्ल्याची संपूर्ण माहिती

काश्मिरी पुलाव हा काश्मिरी शाकाहारी लोकांसाठी एक सामान्य पदार्थ आहे.  याशिवाय मसाले, दही आणि मसाल्यांचाही काश्मिरी पाककृतीमध्ये समावेश आहे.  मुस्लिम हिंग आणि दही वर्ज्य करतात आणि काश्मिरी पंडित त्यांच्या जेवणात कांदा आणि लसूण वापरणे टाळतात.  फिरनी हा मूळचा जम्मू आणि काश्मीरचा गोड पदार्थ आहे.

काश्मिरी पेयांमध्ये,  ‘काहवा’ आणि ‘दुपारचा चहा’ किंवा ‘शीर चाय’ महत्त्वाचे आहेत.  जम्मू आणि काश्मीर राज्याचे रहिवासी खूप मद्यपान करतात आणि चहाची सेवा आणि पिण्याची परंपरा प्राचीन काळापासून शोधली जाऊ शकते.  काश्मिरी पाककृतीमध्ये इतर अनेक ओठ-स्मॅकिंग पदार्थांचा समावेश आहे जे राज्यात खूप लोकप्रिय आहेत.

• जर मी मुख्यमंत्री झालो तर ….मराठी निबंध

जम्मू आणि काश्मीरचे पोशाख :

जम्मू आणि काश्मीरच्या पोशाखात गळ्यात बटणे असलेले आणि घोट्यापर्यंत खाली पडलेले लांब सैल गाउन असतात.  एक सैल प्रकारचा पायजमा सामान्यत: फेरानच्या खाली परिधान केला जातो आणि हा सर्व साधारण गावकऱ्याचा पोशाख असतो.

मुस्लिमांच्या स्त्रिया बाबतीत लाल कापडाच्या पट्ट्यांनी वेढलेली कवटीची टोपी घालतात आणि पंडित स्त्रियांच्या बाबतीत पांढरे कापड असते.  एक शाल किंवा पांढरा ‘चेडर’ डोक्यावर आणि खांद्यावर सुंदरपणे फेकलेला, सूर्यापासून संरक्षण म्हणून, त्याच्या हेडगियरला पूरक आहे.  पुरुष आदराचे आणि मैत्रीचे लक्षण म्हणून पगडी घालतात.  काही विभागांमध्ये, स्त्रिया सुंदर साड्या आणि सलवार परिधान करताना दिसतात, तर पुरुष कोट आणि पायघोळ घालतात.

• जर मी करोडपती झालो तर ….. मराठी निबंध

भाषा :

राज्याच्या प्रमुख भाषा उर्दु, काश्मीरी, डोग्रा, डोंगरी, पहाडी, बाल्टी, लडाखी, पंजाबी, गुजरी व दादरी या आहेत. 26 ऑक्टोबर 1947 ला काश्मीर राज्य भारतात विलीन झाले. जम्मू आणि काश्मीरमध्ये एकूण 22 जिल्हे असून काश्मीर, जम्मू व लडाख हे राज्याचे प्रशासकीय तीन विभाग आहेत.

कला :

रेशमी व लोकरी शालींवर अप्रतिम भरतकाम, कशिदा, अक्रोडाच्या लाकडावरील कोरीवकाम, कागदलगद्याच्या सुंदर वस्तू, धातूच्या भांड्यांवरील नक्षी, लाखेरी लाकूडकारागिरी, वेताच्या करंड्या, नामांकित गालिचे, नमदे व चामड्याचे सफाईदार काम या कलांबद्दल काश्मीरची प्रसिद्धी भारताप्रमाणेच परदेशांतही आहे.

क्रिडा :

पोलो हा तट्टांवर बसून खेळण्याचा मैदानी खेळ गिलगिट विभागातच प्रथम निघाला अशी परंपरागत समजूत आहे.  तेथील लोक या खेळात प्रवीण असतात.  श्रीनगरला होड्यांच्या शर्यती हा नव्यानेच सुरू केलेला खेळ लोकप्रिय झाला आहे.

• विज्ञान आणि तंत्रज्ञान वर मराठी निबंध

जम्मू आणि काश्मीरचे सण :

जम्मू आणि काश्मीरमधील सण साजरे करणे हा त्यांच्या संस्कृतीचा एक महत्त्वाचा घटक आहे.  लडाखचे मुखवटा घातलेले नृत्य महोत्सव पर्यटकांना भुरळ घालतात.  जम्मू खोऱ्यातील उत्तर बेहनी भागात चैत्र चौदाश प्रसिद्ध आहे.  बहू मेळा हा जम्मूच्या बहू किल्ल्यातील काली मंदिराच्या परिसरात साजरा होणारा एक महत्त्वाचा सण आहे.

जम्मू खोऱ्यातील पुरमंडल शहरात, भगवान शिव आणि देवी पार्वतीच्या विवाहाच्या निमित्ताने फेब्रुवारी किंवा मार्च महिन्यात पुरमंडल मेळा साजरा केला जातो.  रंगीबेरंगी पोशाख परिधान केलेले, लोक पंजभक्त मंदिर, पीर खोह गुंफा मंदिर आणि रणबीरेश्वर मंदिर यासारख्या ठिकाणी भेट देतात.  या सणांव्यतिरिक्त, जम्मू आणि काश्मीरच्या संस्कृतीत भारतातील इतर सर्व महत्त्वाच्या सणांचा समावेश आहे.  यामध्ये बैसाखी, लोहरी, झिरी मेळा, नवरात्रोत्सव आदींचा समावेश आहे.

• ” माझे कुटुंब ” वर मराठी निबंध

पाकिस्तानी कलेचा प्रभाव :

जम्मू-काश्मीरमधील संस्कृती भारतीय कला आणि पाकिस्तानी कला या दोन्हीचे मिश्रण आहे.  आझाद काश्‍मीरवर पाकिस्तान सरकारचे नियंत्रण असल्याने येथील संस्कृती जम्मू आणि काश्मीर शासित भारताकडे सहजतेने वाहून जाते.  पाकिस्तान पंजाब प्रांतातील उत्तर पंजाब संस्कृतीशी अनेक साम्य आणि साम्य धारण करतो.

• “विविधतेत एकता” वर मराठी निबंध

पर्यटन स्थळे :

जम्मू आणि कश्मीर या राज्याला निसर्ग सौंदर्याचे वैभव लाभले आहे, ते फक्त जम्मू व कश्मीरला आणि जगातील फारच थोड्या प्रदेशांस लाभले आहे. भारताचे नंदनवन ठरलेल्या या राज्यात श्रीनगरजवळची शालीमार, चष्मशाही, निशात, नसीम अशी रमणीय उद्याने गुलमर्ग, खिलनमर्ग, सोनमर्ग हे नयनमनोहर भूप्रदेश पहलगाम, अमरनाथ, लिद्दार दरी, हरमुख, नंगापर्वत अशी निसर्गदृश्ये वुलर, दल, मानसबल, गंगाबल, शेषनाग, कौंसरनाग, नीलनागसारखी सरोवरे अच्छीबल, कुकरनाग, व्हेरनाग, अनंतनागादी झरे पीर पंजाल, बनिहाल, झोजी, बुर्झिल अशा खिंडी मार्तंडमंदिर, वैष्णवदेवी, जम्मू-त्रिकुटा, तुलामुला, क्षीरभवानी, शंकराचार्य टेकडी, शारदा, दुर्गादेवी इ. प्राचीन मंदिरे श्रीनगरची शाह हमदान, हजरतबाल व पत्थर या मशिदी पर्यटकांचे आकर्षण आहे.

• भारत वर मराठी निबंध

ही माहिती तुम्हाला कशी वाटली, ते आम्हाला कमेंट करून नक्की सांगा व इतरांनाही शेअर करा.

हे निबंध सुद्धा अवश्य वाचा :-

• Child Labour Essay In Marathi
• Doordarshan Essay In Marathi
• Essay On Metro Rail In Marathi
• Essay On World Wildlife Day In Marathi
• My Country India Essay In Marathi
• Subhash Chandra Bose Essay In Marathi
• My School Essay In Marathi
• Essay On Makar Sankranti In Marathi

FAQ