Essay On Shivaji Maharaj In Marathi आज आपण छत्रपती शिवाजी महाराजांवर मराठी मध्ये निबंध लिहू. छत्रपती शिवाजी महाराजांवर लिहिलेला हा निबंध मुलांसाठी आणि वर्ग १, २, ३, ४, ५, ६, ७, ८, ९, १०, ११, १२, आणि महाविद्यालयीन विद्यार्थ्यांसाठी लिहिला गेला आहे. छत्रपती शिवाजी महाराजांवर लिहिलेला हा निबंध तुम्ही तुमच्या शाळा किंवा कॉलेजच्या प्रकल्पासाठी वापरू शकता. आमच्या या वेबसाइटवर तुम्हाला इतर अनेक विषयांवर मराठी मध्ये निबंध सापडतील, जे तुम्ही वाचू शकता.
छत्रपती शिवाजी महाराज वर मराठी निबंध Essay On Shivaji Maharaj In Marathi
प्रस्तावना
शिवाजी महाराज एक निडर, बुद्धिमान आणि शूर सम्राट होते. ते खूप दयाळू होते. त्यांच्या आईचे नाव जिजाबाई होते आणि त्या धार्मिक विचारसरणीच्या स्त्री होत्या. त्यांनी शिवाजी महाराजांना धार्मिक शिक्षण घेऊन निर्भयपणे जगायला शिकवले.
छत्रपती शिवाजी महाराजांचा जन्म १६२७ मध्ये महाराष्ट्रातील शिवनेरी येथे झाला. त्यांचा जन्म मराठा कुटुंबात झाला. शिवाजी महाराज शूर आणि दयाळू सम्राट होते. त्यांच्या वडिलांचे नाव शहाजीराजे होते.
त्यांची आई जिजाबाई अत्यंत धार्मिक विचारांच्या स्त्री होत्या, ज्यामुळे शिवाजी महाराजांमध्ये धार्मिक सहिष्णुतेची भावना निर्माण झाली. शिवाजी महाराजांनी सर्व धर्मांचा समान आदर केला.
त्यावेळी भारत मुघलांच्या अधिपत्याखाली होता. ते(शिवाजी महाराज) हिंदूंवर मुघल शासकांचे अत्याचार सहन करू शकले नाही आणि त्यांनी लहानपणापासूनच अनेक लढाया लढल्या. त्यांनी मराठा साम्राज्य आणखी बळकट केले. शिवाजी महाराज लोकप्रिय सम्राटांपैकी एक आहेत. त्यांच्या शौर्याबद्दल आजही संपूर्ण देश त्यांना आठवतो.
लहानपणापासून धैर्यवान
शिवाजी महाराज लहानपणापासून रामायण, महाभारत आणि अनेक वीरकथांचा अभ्यास करत असत. त्यांची आई अनेक सारख्या कथा सांगायची. लहानपणी जेव्हा ते खेळ खेळत असे, तेव्हा ते नेता बनून धैर्य दाखवायचे.
ते इतके धैर्यवान होते की वयाच्या चौदाव्या वर्षी त्यांनी निझामांशी लढायला सुरुवात केली आणि त्यांच्या गडावर आपला अधिकार प्रस्थापित केला. त्यांनी मराठा शक्ती अधिक शक्तिशाली बनवण्याचे व्रत घेतले होते.
शिवाजी महाराजांचे शिक्षण
एक महान सम्राट होण्यासाठी, त्यांना प्रत्येक युद्धासाठी शारीरिक आणि मानसिकदृष्ट्या तयार राहावे लागले. शिवाजी महाराजांनी युद्धाशी संबंधित अनेक तंत्रे शिकली होती. त्यांनी हे सर्व दादा कोडदेव यांच्या शिक्षणाखाली शिकले.
शिवाजी महाराजांनी धर्म, संस्कृती, राजकारणाशी संबंधित शिक्षण घेतले. संत रामदेवजींच्या शिक्षणामुळे त्यांना सौरवीर बनवले आणि तेही खरे देशभक्त झाले. गुरु रामदासजींनी शिवाजी महाराजांना आपल्या देशावर प्रेम करायला शिकवले.
मराठा साम्राज्याची स्थापना
छत्रपती शिवाजी महाराज अतिशय दयाळू अंतःकरण असलेले सम्राट होते. त्यांनी मराठा साम्राज्य उभारले आणि ते पहिले छत्रपती झाले. त्यांनी आपल्या साम्राज्यातील सर्व लोकांच्या गरजा पूर्ण केल्या. त्यांनी सर्व लोकांच्या कल्याणाची इच्छा केली आणि सर्व लोकांनी त्यांचे जीवन स्वातंत्र्याने जगावे अशी त्यांची इच्छा होती. शिवाजी महाराजांनी कोणावरही अन्याय होऊ दिला नाही.
मुघल साम्राज्यासाठी आपत्ती
शिवाजी महाराज इतके शूर होते की ते मुघल साम्राज्यासाठी आपत्ती बनले होते. संपूर्ण मुघल साम्राज्याला त्यांच्याकडून धोका वाटत होता. औरंगजेबाने शिवाजी महाराजांचा पराभव करण्याचा खूप प्रयत्न केला पण तो अयशस्वी झाला. औरंगजेबाच्या ताब्यातून मुक्त होण्यात शिवाजी महाराज अनेक वेळा यशस्वी झाले.
मुघलांचा पाडाव करण्यासाठी
जेव्हा मुघलांनी राज्य केले तेव्हा हिंदूंना त्यांच्या धर्मामुळे विशेष कर भरावा लागला. स्वतःच्या लोकांना अडचणीत पाहून ते त्यांच्यापासून दूर राहू शकला नाही. कोणत्याही व्यक्तीवर कोणत्याही प्रकारचा अन्याय होऊ नये अशी त्याची इच्छा होती.
त्यामुळे शिवाजी महाराजांनी मुघलांना उखडून टाकण्याचा संकल्प केला. या हेतूने त्यांनी आपले सैन्य तयार केले. त्यांनी मुघल सैन्यावर हल्ला करण्याचा नवीन मार्ग शोधला. त्यांनी गनिमी युद्धासाठी आपले सैन्य तयार केले, ज्यामुळे युद्धादरम्यान कमीतकमी नुकसान झाले.
छत्रपती शिवाजी महाराजांचा लग्न
१६४० मध्ये सईबाई निंबाळकर यांच्याशी त्यांचा विवाह झाला. त्यांच्या मुलाचे नाव संभाजी राजे होते. ते शिवाजी महाराजांचे ज्येष्ठ पुत्र होते. संभाजींचा स्वभाव त्यांचे वडील शिवाजी महाराजांशी जुळला.
त्यांच्याप्रमाणे तेही दृढनिश्चय आणि दृढ इच्छाशक्तीचा होते. संभाजी महाराजांनी १६८० ते १६८९ पर्यंत साम्राज्य सांभाळले. येसूबाई हे संभाजी महाराजांच्या पत्नीचे नाव आहे. पुढे त्याचे मुलगे मराठा साम्राज्याचे वारसदार झाले.
शिवाजी महाराजांचा हल्ला
जसजसे ते मोठा होत गेले तसतसे त्यांनी प्रत्येकाला आपल्या पराक्रमाची ओळख करून दिली. त्यांनी कित्येक किलोवर आपली सत्ता स्थापन केली. त्याच्या विजयाची माहिती दिल्ली आणि आग्रापर्यंत पोहोचली होती.
विजापूर मध्ये शिवाजी महाराजांचा विजय
छत्रपती शिवाजी महाराज युद्ध शिक्षणात तज्ज्ञ होते. प्रथम त्यांनी विजापूर राज्यांचे छोटे किल्ले जिंकले. विजापूरचा राजा हे पाहून थक्क झाला आणि त्याने शिवाजी महाराजांचा पराभव व्हावा म्हणून आपली मुत्सद्दी रणनीती सुरू केली. विजापूरच्या राजाचा हेतू शिवाजी महाराजांना फसवून त्यांना फसवण्याचा होता.
शिवाजी महाराजांविरुद्ध षड्यंत्र
शहाजी महाराजांच्या मृत्यूनंतर शिवाजी महाराजांनी पुन्हा विजय मिळवायला सुरुवात केली. आदिल शाहने त्यांचा एक शक्तिशाली सेनापती अफजल खान याला शिवाजी महाराजांचा पराभव करण्यासाठी पाठवले.
अफझलखानने शिवाजी महाराजांना प्रतापगढ येथे सभेसाठी आमंत्रित केले आणि शिवाजी महाराजांचा वध करण्याचा बेत आखला. पण शिवाजी महाराज त्यांच्यापेक्षा एक पाऊल पुढे आहेत हे त्याला फारसे माहित नव्हते.
शिवाजी महाराजांनी अफजल खानचा हेतू जाणला आणि प्रतिहल्ल्याची योजना आखली. जेव्हा ते भेटले तेव्हा अफजल खानने शिवाजी महाराजांना मारण्याचा प्रयत्न केला, पण त्याचा त्याच्यावर उलट परिणाम झाला. शिवाजी महाराज हुशार आणि बुद्धिमान राजा होते.
शिवाजी महाराजांच्या वडिलांना अटक
शिवाजी महाराजांच्या या न थांबणाऱ्या अवताराबद्दल ऐकून विजापूरचे राज्यकर्ते अस्वस्थ झाले. त्याला शिवाजी महाराजांना अटक करायची होती. पण या प्रकरणात तो यशस्वी होऊ शकला नाही. जेव्हा विजापूरचे राज्यकर्ते त्याला बंदी बनवू शकले नाहीत, तेव्हा त्यांनी त्याच्या वडिलांना अटक केली.
शिवाजी महाराज आपल्या मार्गावरून निघून गेले. मग शिवाजी महाराजांनी आपल्या वडिलांना त्याच्या कैदेतून मुक्त केले. विजापूरचा सम्राट आदिलशहाने शिवाजी महाराजांना जिवंत किंवा मृत पकडण्याचा आदेश दिला.
त्याने शिवाजी महाराजांना मारण्यासाठी अफझलखानाला पाठवले. पण अफजलखान त्याच्या हेतूमध्ये अपयशी ठरला आणि स्वतः मारला गेला. शिवाजी महाराजांनी अफझलखानाला वाघाचा पंजा म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या शस्त्राने मारले.
अफझलखानाला मृत पाहुन त्याचे सैन्य आणि सेनापतीही पळून गेले. अफझलखानच्या मृत्यूनंतर विजापूरच्या सैन्याला त्याचा फटका सहन करावा लागला आणि विजापूरच्या राजाला शांतता कराराचा प्रस्ताव स्वीकारावा लागला. 6 जून 1674 रोजी शिवाजी महाराजांनी युद्धात मोगलांचा पराभव केला.
मराठा साम्राज्याचे राज्यकर्ते घोषित केले
त्यांचा राज्याभिषेक रायगड येथे १६७४ मध्ये झाला. शिवाजी महाराज १६७४ मध्ये मराठा साम्राज्याचे शासक झाले. महाराष्ट्राच्या रायगडमध्ये शिवाजी महाराजांचा राज्याभिषेक झाला.
अष्टपैलुत्वाने संपन्न
शिवाजी महाराजांच्या शौर्याचे जितके कौतुक होईल तितके कमी होईल. महाराष्ट्रात प्रत्येकजण शिवाजी महाराजांची जयंती आनंदाने साजरा करतो. त्याच्या शौर्यामुळे ते एक आदर्श योद्धा म्हणून ओळखले जातात. रायगडमध्ये 1680 मध्ये शिवाजी महाराजांचा मृत्यू झाला. ते एका दीर्घ आजाराशी झुंज देत होता.
मुस्लिमविरोधी असल्याचा खोटा आरोप
त्याच्या कारकिर्दीत काही लोक त्यांना मुस्लिमविरोधी मानत असत, जे अत्यंत चुकीचे होते. त्याच्या सैन्यात मुस्लिम पंथीय सेना आणि सुभेदार उपस्थित होते. शिवाजी महाराजांचा लढा धर्मांधता आणि अन्यायाविरुद्ध होता. त्यांनी सर्व धर्मातील लोकांना समान मानले.
निष्कर्ष
शिवाजी महाराजांची लढाई कोणत्याही धर्माविरोधात नव्हती, पण मुघल राजवटीत लोकांवर झालेल्या अन्यायामुळे त्यांना राग आला. म्हणून त्याने मुघल सल्तनत विरुद्ध मोर्चा काढला. शिवाजी महाराजांच्या राजवटीत प्रत्येकजण आनंदी आणि आनंदी होता.
जर शिवाजी महाराज आज जिवंत असते तर त्यांना आजही लोकांकडून अपार प्रेम आणि आदर मिळाला असता. समाजातील गुन्हेगारी, भ्रष्टाचार आणि दंगली पाहून त्याला वाईट वाटेल. अन्यायाविरोधात त्याने आमच्यासाठी लढा दिला म्हणून आपण त्याच्या हृदयाच्या तळापासून त्याचे आभार मानले पाहिजे आणि त्याचा सन्मान केला पाहिजे.
