Best Essay On Mahatma Gandhi In Marathi या लेखात, आम्ही इयत्ता १ ली ते १२ वी, IAS, IPS, बँकिंग आणि इतर स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्त्वाचे निबंध लिहिले आहेत आणि हा निबंध अतिशय सोप्या आणि सरळ शब्दात लिहिला आहे. हा निबंध १००, २००, ३००, ४००, ५०० आणि ६०० शब्दांमध्ये लिहिला आहे.
” महात्मा गांधी ” वर मराठी निबंध Best Essay On Mahatma Gandhi In Marathi
” महात्मा गांधी ” वर मराठी निबंध Best Essay On Mahatma Gandhi In Marathi ( १०० शब्दांत )
महात्मा गांधी भारतात “बापू” किंवा “राष्ट्रपिता” म्हणून प्रसिद्ध आहेत. त्यांचे पूर्ण नाव मोहनदास करमचंद गांधी आहे. ते एक महान स्वातंत्र्यसैनिक होते आणि राष्ट्रवादाच्या नेत्याप्रमाणे ब्रिटिश राजवटीविरुद्ध भारताचे नेतृत्व केले.
त्यांचा जन्म २ ऑक्टोबर १८६९ रोजी गुजरातमधील पोरबंदर येथे झाला. ३० जानेवारी १९४८ रोजी त्यांचे निधन झाले. मोहनदास करमचंद गांधी यांची हत्या हिंदू कार्यकर्ते नथुराम गोडसे यांनी केली होती, ज्यांना नंतर भारत सरकारने यासाठी फाशी दिली होती. १९४८ मध्ये त्यांना रवींद्रनाथ टागोर यांनी दुसरे नाव दिले, ज्यांना “महात्मा” म्हणून ओळखले जाते.
” महात्मा गांधी ” वर मराठी निबंध Best Essay On Mahatma Gandhi In Marathi ( २०० शब्दांत )
महात्मा गांधी हे भारतातील एक महान आणि उत्कृष्ट व्यक्तिमत्व होते जे आपल्या महानतेमुळे, आदर्शवादामुळे आणि महान जीवनाच्या वारशामुळे देश-विदेशातील लोकांना प्रेरणा देत असत. बापूंचा जन्म २ ऑक्टोबर १८६९ रोजी पोरबंदर, गुजरात (भारत) येथे एका हिंदू कुटुंबात झाला. बापूंचा जन्म झाला तेव्हा 2 ऑक्टोबर हा दिवस भारतासाठी एक शुभ दिवस होता.
ब्रिटीश राजवटीपासून भारताच्या स्वातंत्र्यासाठी त्यांनी मोठी आणि अविस्मरणीय भूमिका बजावली. बापूंचे पूर्ण नाव मोहनदास करमचंद गांधी आहे. मॅट्रिक उत्तीर्ण झाल्यावर ते कायद्याचे शिक्षण घेण्यासाठी इंग्लंडला गेले. नंतर १८९० मध्ये ते वकील म्हणून भारतात परतले. भारतात आल्यानंतर त्यांनी ब्रिटीश राजवटीत विविध समस्यांना तोंड देत असलेल्या भारतीय लोकांना मदत करण्यास सुरुवात केली.
भारतीयांच्या मदतीसाठी त्यांनी ब्रिटिश राजवटीविरुद्ध सत्याग्रह चळवळ सुरू केली. भारताच्या स्वातंत्र्यासाठी बापूंनी सुरू केलेल्या इतर प्रमुख चळवळी म्हणजे १९२० मधील असहकार चळवळ, १९३० मधील सविनय कायदेभंग चळवळ आणि १९४२ मधील भारत छोडो आंदोलन. या सर्व आंदोलनांनी ब्रिटीश राजवट हादरली आणि भारतातील सामान्य नागरिकाला स्वातंत्र्यासाठी लढण्याची प्रेरणा दिली.
” महात्मा गांधी ” वर मराठी निबंध Best Essay On Mahatma Gandhi In Marathi ( ३०० शब्दांत )
महात्मा गांधी हे एक महान स्वातंत्र्यसैनिक होते ज्यांनी आपले संपूर्ण आयुष्य भारताच्या स्वातंत्र्याच्या लढ्यात घालवले. त्यांचा जन्म २ ऑक्टोबर १८६९ रोजी गुजरातमधील पोरबंदर येथे एका हिंदू कुटुंबात झाला. त्यांनी आपले संपूर्ण आयुष्य भारतीय जनतेचे नेते म्हणून व्यतीत केले. त्यांची संपूर्ण जीवनकथा आपल्यासाठी खूप मोठी प्रेरणा आहे. त्यांना बापू किंवा राष्ट्रपिता म्हटले जाते कारण त्यांनी आपले संपूर्ण आयुष्य आपल्याला स्वातंत्र्य मिळवून देण्यासाठी ब्रिटिश राजवटीविरुद्ध लढण्यात घालवले.
स्वातंत्र्य मिळवण्यासाठी इंग्रजांशी लढताना त्यांनी अहिंसा आणि सत्याग्रह चळवळीसारख्या शस्त्रांची मदत घेतली. त्यांना अनेकवेळा अटक करण्यात आली आणि तुरुंगात टाकण्यात आले, परंतु त्यांनी कधीही निराश केले नाही आणि राष्ट्रीय स्वातंत्र्यासाठी लढा सुरूच ठेवला. ते आपल्या देशाचे खरे जनक आहेत कारण त्यांनी आपली सर्व शक्ती आपल्याला ब्रिटिश राजवटीतून मुक्त करण्यासाठी वापरली.
लोकांच्या एकतेची शक्ती त्यांना खरोखरच समजली होती जी त्यांनी त्यांच्या सर्व स्वातंत्र्य चळवळीत वापरली. अखेर जनआंदोलनाच्या माध्यमातून त्यांनी १५ ऑगस्ट १९४७ रोजी इंग्रजांना भारत पूर्णपणे सोडण्यास भाग पाडले. १९४७ पासून दरवर्षी १५ ऑगस्ट हा दिवस भारताचा स्वातंत्र्य दिन म्हणून साजरा केला जातो.
३० जानेवारी १९४८ रोजी हिंदू कार्यकर्त्यांपैकी एक असलेल्या नथुराम गोडसेने त्यांची हत्या केल्यामुळे १९४७ मध्ये भारताच्या स्वातंत्र्यानंतर ते आपले जीवन चालू ठेवू शकले नाहीत. ते एक महान व्यक्तिमत्व होते आणि त्यांनी मरेपर्यंत आपले संपूर्ण आयुष्य मातृभूमीसाठी समर्पित केले. ब्रिटिश राजवटीतून स्वातंत्र्य मिळवून त्यांनी आपले जीवन खऱ्या प्रकाशाने उजळून टाकले. त्यांच्या मृत्यूच्या अनेक वर्षांनंतरही ते प्रत्येक भारतीयाच्या हृदयात ‘बापू आणि राष्ट्रपिता’ म्हणून जिवंत आहेत.
” महात्मा गांधी ” वर मराठी निबंध Best Essay On Mahatma Gandhi In Marathi ( ४०० शब्दांत )
भारताने निर्माण केलेल्या अनेक महापुरुषांपैकी महात्मा गांधी हे एक आहेत. प्रेम, अहिंसा आणि सत्याच्या शिकवणीसाठी तिचे जीवन समर्पित केल्याबद्दल संपूर्ण जगाने तिचे कौतुक केले आहे. त्यांनी सर्व मानवतेवर प्रेम केले आणि जातीय एकतेसाठी स्वतःला तयार केले. साधी राहणी आणि उच्च विचारसरणी या पैलूंवर विश्वास ठेवणारे ते संत होते.
मोहनदास करमचंद गांधी, ज्यांना प्रेमाने बापू म्हणून ओळखले जाते, ते महात्मा गांधी म्हणून प्रसिद्ध आहेत. त्यांचा जन्म २ ऑक्टोबर १८६९ रोजी गुजरातमधील पोरबंदर येथे झाला. त्यांनी त्यांचे प्रारंभिक शिक्षण घरीच घेतले आणि त्यांच्या पालकांचा त्यांच्यावर खूप प्रभाव होता. त्यांना उच्च शिक्षणासाठी इंग्लंडला पाठवण्यात आले. त्यांनी कायद्याचा अभ्यास केला आणि १८९१ मध्ये त्यांना भारतात परत बोलावण्यात आले आणि त्यांनी स्वतःची कायदेशीर प्रथा स्थापन केली परंतु वकील म्हणून ते यशस्वी होऊ शकले नाहीत.
दोन वर्षांनंतर तो कायदेशीर खटल्यासाठी दक्षिण आफ्रिकेत गेला. त्यांनी तेथील भारतीयांना क्रूर कायद्यांतर्गत अन्याय आणि अत्याचाराविरुद्ध संघर्ष करण्याचे निर्देश दिले. ही एक यशस्वी अहिंसक चळवळ होती.
महात्मा गांधी २१ वर्षांनी भारतात परतले आणि भारताच्या स्वातंत्र्याच्या लढ्यात सामील झाले. साबरमती हे त्यांच्या अहिंसक, असहकार चळवळींच्या अनेक उपक्रमांचे केंद्र होते. यासाठी त्यांना अनेकवेळा तुरुंगात पाठवण्यात आले. सत्याग्रह म्हणजे अन्याय, क्रूरता आणि असत्याविरुद्ध सत्यावर आधारित लढा यावर त्यांचा ठाम विश्वास होता. त्यांनी ऑगस्ट १९४७ मध्ये देशवासियांना त्यांच्या स्वातंत्र्यापर्यंत यशस्वीपणे नेले.
महात्मा गांधी हे कट्टर मानवतावादी होते. तो एक देव-भीरू आणि आध्यात्मिक खाण कामगार होता. राष्ट्रपिता यांनी केवळ देशसेवाच केली नाही तर समाजातील दुर्बल घटकांच्या उन्नतीसाठी आणि अनेक सामाजिक व नैतिक दुष्कृत्ये दूर करण्यासाठी आयुष्यभर कार्य केले. त्यांच्या मते देव आणि सत्य हे एकाच नाण्याच्या दोन बाजू आहेत आणि मानवतेची सेवा म्हणजे ईश्वरसेवा.
ते एक आश्चर्यकारकपणे दीर्घ आयुष्य जगले आणि त्यांनी आपल्यासमोर उत्कृष्ट नैतिक मानक ठेवले आहेत. त्यांनी जगाला शांतीचा खरा मार्ग दाखवला. त्यांना भारत समृद्ध पाहायचा होता पण फाळणीच्या वेळी हिंदू मुस्लिम एकतेच्या महान कारणासाठी ते शहीद झाले, ३० जानेवारी १९४८ रोजी धर्मांध नथुराम गोडसेने त्यांची गोळ्या घालून हत्या केली. त्यांचे शेवटचे शब्द होते ‘हे राम’.
” महात्मा गांधी ” वर मराठी निबंध Best Essay On Mahatma Gandhi In Marathi ( ५०० शब्दांत )
आपल्या देशाच्या स्वातंत्र्यात त्यांनी दिलेल्या सर्वोच्च योगदानामुळे महात्मा गांधींना “राष्ट्रपिता” म्हणून ओळखले जाते. त्यांनीच अहिंसा आणि लोकांच्या एकात्मतेवर विश्वास ठेवला आणि भारतीय राजकारणात अध्यात्म आणले. त्यांनी भारतीय समाजाला अस्पृश्यता दूर करण्यासाठी, भारतातील मागासवर्गीयांच्या उन्नतीसाठी, सामाजिक विकासासाठी गावांचा विकास करण्यासाठी, भारतीय लोकांना स्वदेशी वस्तू वापरण्यास प्रवृत्त करण्यासाठी आणि इतर सामाजिक समस्यांसाठी आवाहन केले.
कठोर परिश्रम करून त्यांनी सामान्य लोकांना राष्ट्रीय चळवळीत भाग घेण्यासाठी आणले आणि त्यांना त्यांच्या वास्तविक स्वातंत्र्यासाठी लढण्यासाठी प्रेरित केले. आपल्या उदात्त आदर्शांनी आणि सर्वोच्च बलिदानाने लोकांची स्वातंत्र्याची स्वप्ने बदलून टाकणाऱ्यांपैकी ते एक होते. अहिंसा, सत्य, प्रेम आणि बंधुता यांसारख्या त्यांच्या महान कार्यांसाठी आणि मुख्य सद्गुणांसाठी ते आजही स्मरणात आहेत.
ते महान जन्माला आला नाही तर त्यांच्या कठोर संघर्षातून आणि कृतीतून स्वतःला महान बनवले. राजा हरिश्चंद्र नावाच्या नाटकातील राजा हरिश्चंद्राच्या जीवनाचा त्यांच्यावर खूप प्रभाव पडला. शालेय शिक्षणानंतर त्यांनी इंग्लंडमधून कायद्याची पदवी पूर्ण केली आणि वकील म्हणून कारकिर्दीला सुरुवात केली. त्यांच्या आयुष्यात अनेक अडचणी आल्या, पण ते एक महान नेता म्हणून वाटचाल करत राहिले. मिठाचा सत्याग्रह किंवा दांडी यात्रेचे नेतृत्व त्यांनीच केले. त्यांनी अनेक भारतीयांना त्यांच्या स्वातंत्र्यासाठी ब्रिटिश राजवटीविरुद्ध काम करण्याची प्रेरणा दिली.
१९२० मध्ये असहकार आंदोलन, १९३० मध्ये सविनय कायदेभंग चळवळ आणि शेवटी १९४२ मध्ये भारत छोडो आंदोलन यांसारख्या भारताच्या स्वातंत्र्याच्या मार्गावर त्यांनी अनेक जनआंदोलन सुरू केले. खूप संघर्ष आणि परिश्रमानंतर अखेर ब्रिटिश सरकारने भारताला स्वातंत्र्य देण्याचे मान्य केले. रंगाचा, जातीचा अडसर दूर करण्याचे काम करणारा तो अतिशय सामान्य माणूस होता. त्यांनी भारतीय समाजातून अस्पृश्यता दूर करण्याचे काम केले आणि अस्पृश्यांचे नाव “हरिजन” म्हणजे देवाचे लोक ठेवले.
ते एक महान समाजसुधारक आणि भारतीय स्वातंत्र्यसैनिक होते आणि त्यांच्या जीवनाचा उद्देश पूर्ण करून त्यांचे निधन झाले. त्यांनी भारतीय लोकांना शारीरिक श्रमासाठी प्रेरित केले आणि त्यांना साधे जीवन जगण्यासाठी आणि स्वावलंबी बनण्यासाठी सर्व संसाधनांची व्यवस्था करण्यास सांगितले. विदेशी वस्तूंचा वापर टाळण्यासाठी आणि स्वदेशी वस्तूंच्या वापराला चालना मिळावी म्हणून सूती कापड विणण्यास सूतकताई सुरू झाली.
ते शेतीचे मोठे समर्थक होते आणि लोकांना शेतीची कामे करण्यास प्रवृत्त करत होते. ते एक आध्यात्मिक व्यक्ती होते आणि त्यांनी भारतीय राजकारणात अध्यात्म आणले. ३० जानेवारी १९४८ रोजी त्यांचे निधन झाले आणि त्यांच्या पार्थिवावर राजघाट, नवी दिल्ली येथे अंत्यसंस्कार करण्यात आले. त्यांना आदरांजली वाहण्यासाठी भारतात दरवर्षी ३० जानेवारी हा शहीद दिन म्हणून साजरा केला जातो.
” महात्मा गांधी ” वर मराठी निबंध Best Essay On Mahatma Gandhi In Marathi ( ६०० शब्दांत )
अहिंसा हे असे धोरण आहे ज्यामध्ये हेतुपुरस्सर किंवा अजाणतेपणी कोणालाही दुखावण्याचा प्रयत्न केला जात नाही. याच धोरणाचा प्रचार गौतम बुद्ध आणि महावीर स्वामी यांसारख्या महान व्यक्तींनी केला आणि महात्मा गांधी हे अहिंसेचे धोरण अवलंबणाऱ्यांपैकी एक होते.
ब्रिटीश सत्तेशी लढण्यासाठी त्यांनी अहिंसेच्या धोरणाचा शस्त्र म्हणून वापर केला. त्यांच्या प्रयत्नांचेच फलित होते ज्याने अखेर अनेक संघर्षानंतर आम्हाला स्वातंत्र्य मिळवून दिले.
भारतीय स्वातंत्र्यलढ्यात अहिंसा धोरणाची भूमिका
भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्यात महात्मा गांधींच्या आगमनानंतर अहिंसेचे महत्त्व खूप वाढले. मात्र, त्याच वेळी देशात अनेक हिंसक स्वातंत्र्य लढे झाले, ज्यांचे महत्त्व कोणत्याही प्रकारे नाकारता येणार नाही. या स्वातंत्र्यलढ्यांमध्ये आपल्या देशातील अनेक स्वातंत्र्यसैनिकांनी ब्रिटीश सत्तेशी लढताना हौतात्म्य पत्करले.
परंतु महात्मा गांधींची अहिंसा चळवळ ही एक अशी चळवळ होती ज्यामध्ये देशाच्या पूर्ण स्वातंत्र्यासाठी शांततापूर्ण निदर्शने झाली. महात्मा गांधींनी प्रत्येक आंदोलनात अहिंसेचा मार्ग अवलंबला. या अहिंसा चळवळीच्या काही महत्त्वाच्या विषयांचा खाली उल्लेख केला आहे, ज्यांनी ब्रिटिश राजवटीचा पाया हादरला.
चंपारण आणि खेडा चळवळ
१९१७ मध्ये, चंपारणच्या शेतकर्यांना इंग्रजांनी नीळ पिकवण्यास भाग पाडले आणि ते ब्रिटिश सरकारला ठराविक किंमतीला विकले. ज्याच्या विरोधात महात्मा गांधींनी अहिंसक पध्दतीने आंदोलन सुरू केले, ज्यामध्ये अखेरीस ब्रिटिशांना त्यांच्या मागण्या मान्य कराव्या लागल्या. त्यांची चळवळ चंपारण चळवळ म्हणून ओळखली जाते.
याचबरोबर १९१८ मध्ये गुजरातमधील खेडा गावात भीषण पुराचा सामना करावा लागला. त्यामुळे त्या भागात भीषण दुष्काळाची समस्या निर्माण झाली होती. एवढ्या मोठ्या संकटानंतरही इंग्रज सरकार जनतेला करात सवलत किंवा मदत द्यायला तयार नव्हते. त्यानंतर गांधींनी निषेधार्थ अहिंसक असहकार आंदोलन सुरू केले, ज्याने अखेरीस प्रशासनाला त्यांच्या मागण्या मान्य करण्यास भाग पाडले.
असहकार आंदोलन
ब्रिटिशांच्या क्रूर धोरणांमुळे आणि जालियनवाला बाग हत्याकांडामुळे १९२० मध्ये असहकार चळवळ सुरू झाली. ब्रिटिश राजवटीविरुद्धची ही अहिंसक चळवळ होती. इंग्रजांना भारतीयांचा पाठिंबा मिळाल्यामुळेच भारतावर राज्य करण्यात यश आले, असा गांधीजींचा विश्वास होता. त्यामुळे त्यांनी जनतेला ब्रिटिश राजवटीला सहकार्य करण्यास सांगितले. या गोष्टी ओळखून लोक शिक्षक, प्रशासकीय यंत्रणा आणि इंग्रजी सरकारच्या अधिपत्याखालील इतर सरकारी पदांचा राजीनामा देऊ लागले.
सोबतच लोकांनी स्वदेशी वस्तू स्वीकारणे, इंग्रजी कपडे आणि वस्तूंवर बहिष्कार टाकणे सुरू केले. असहकार चळवळ ही एक अशी चळवळ होती ज्यामध्ये कोणतेही हत्यार वापरले गेले नाही आणि रक्ताचा एक थेंबही सांडला गेला नाही, तरीही या आंदोलनाने ब्रिटिश राजवटीचा पाया हादरला.
मिठाचा सत्याग्रह (दांडी मार्च)
दांडी यात्रा, ज्याला मिठाचा सत्याग्रह देखील म्हटले जाते, ही महात्मा गांधींनी मिठावरील जड कर आकारणी कायद्याच्या निषेधार्थ सुरू केलेली यात्रा होती.
मिठावरील ब्रिटीश सरकारच्या मक्तेदारीच्या निषेधार्थ गांधींनी १२ मार्च १९३० रोजी दांडी यात्रा सुरू केली, हा प्रवास साबरमती आश्रमापासून सुरू झाला आणि २६ दिवसांनंतर ६ एप्रिल १९३० रोजी गुजरातमधील दांडी या किनारी गावात संपला. ज्या अंतर्गत ब्रिटीश सरकारच्या मीठ कायद्याची अवहेलना केली गेली आणि लोक स्थानिक पातळीवर मीठ बनवू आणि विकू लागले. मिठाचा सत्याग्रह ही एक अहिंसक चळवळ होती, ज्याने संपूर्ण जगाचे लक्ष वेधून घेतले आणि स्वतंत्र भारताचे स्वप्न बळकट केले.
भारत छोडो आंदोलन
मिठाच्या सत्याग्रहाच्या यशाने ब्रिटिश राजवटीचा पाया हादरला. इंग्रजांना भारतातून हाकलण्यासाठी ८ ऑगस्ट १९४२ रोजी भारत छोडो आंदोलन सुरू करण्यात आले. तो काळ दुसऱ्या महायुद्धाचा होता आणि ब्रिटन आधीच जर्मनीशी युद्धात अडकले होते. यावेळी बापूंच्या भारत छोडो आंदोलनामुळे ब्रिटीश राजवट आणखी गुंतागुंतीची झाली.
या चळवळीमुळे देशभरात अनेक सविनय कायदेभंगाच्या चळवळी सुरू झाल्या आणि भारतीयांनी दुसऱ्या महायुद्धापासून दूर राहण्याची मागणीही सुरू केली. भारत छोडो आंदोलनाचा इतका प्रभाव पडला की, युद्ध संपल्यानंतर ब्रिटिश सरकारला भारताला स्वातंत्र्य देण्याचे वचन द्यावे लागले. एक प्रकारे भारत छोडो आंदोलन ही भारतातील ब्रिटिश राजवटीच्या शवपेटीतील शेवटचा खिळा ठरली.
हे निबंध सुद्धा अवश्य वाचा :-
Best Essay On My Mother In Marathi
Essay On Indian Constitution Day In Marathi
