Essay On Election In Marathi भारतीय लोकशाही ही जगातील सर्वात मोठी लोकशाही असल्याचे म्हटले जाते. आपल्या देशात लोकशाही प्रक्रियेची सुरुवात १९५२ मध्ये प्रौढ मताधिकाराच्या आधारे देशात झालेल्या पहिल्या सार्वत्रिक निवडणुकीने झाली आणि सलग नवीन यशांनी भारतीय लोकशाहीने आतापर्यंत सहा दशकांहून अधिक काळ प्रवास केला आहे.
निवडणूक वर मराठी निबंध Essay On Election In Marathi
लोकशाहीच्या शाब्दिक अर्थानुसार, ही सरकारची एक प्रणाली आहे ज्यात सामूहिकपणे देशातील लोकांमध्ये सत्ता निहित आहे. जनमत तयार करताना समाजातील दुर्बल व्यक्तीला सार्वत्रिक निवडणुकीत मुक्तपणे सहभागी होण्याचा अधिकार आहे.
भारतीय लोकशाहीचा मूळ आधार इथली जनता आहे आणि जनतेने निवडून दिलेले प्रतिनिधी संसद आणि विधानसभेत लोकांचे प्रतिनिधित्व करतात. आपल्या देशात संसदीय लोकशाहीचा पाया मजबूत आहे, जो स्वातंत्र्य, समता आणि बंधुत्वाच्या आदर्शांवर आधारित आहे.
भारतीय लोकशाहीचा सर्वात शक्तिशाली पैलू हा आहे की जेव्हा जेव्हा सरकार लोकांच्या आकांक्षा पूर्ण करत नाही, तेव्हा लोक सरकारला हद्दपार करण्यासाठी आपला मताधिकार वापरतात, ज्याचे थेट उदाहरण म्हणजे वर्षातील १६व्या लोकसभा निवडणुका. २०१४ परिणाम म्हणून पाहिले जाऊ शकते. हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की १६व्या लोकसभा निवडणुकीत १० वर्षे केंद्रीय सत्तेवर असलेल्या यूपीए सरकारला लोकांनी चिरडले आणि सत्तेची कमान एनडीए आघाडीकडे सोपवली.
भारतीय लोकशाहीचे अनेक भक्कम पैलू आणि वैशिष्ट्ये असूनही, तिच्या काही उणिवाही दिसून येतात. भूक, गरिबी, कुपोषण, बेरोजगारी, शेतकरी आत्महत्यांच्या घटना, महागाई, भ्रष्टाचार इत्यादी भारतीय लोकशाहीची कमजोरी दिसून येते.
सांप्रदायिकता, जातिवाद, प्रादेशिकता आणि भाषावाद यासारख्या समस्यांनी भारतीय लोकशाहीला हानी पोहोचवण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे. संसदेतील गदारोळ आणि खासदारांच्या असभ्य वर्तनामुळे गेल्या काही वर्षांत संसदेच्या प्रतिष्ठेचे अवमूल्यन होत आहे.
कोणत्याही लोकशाही देशात निवडणुका महत्त्वाच्या असतात, पण खेदाची गोष्ट म्हणजे भारतात अनेक निवडणूक सुधारणा लागू करूनही आपण निर्दोष निवडणूक प्रणाली विकसित करू शकलो नाही. आजही निवडणुकीत मनी पॉवर आणि मसल पॉवरचा मोठ्या प्रमाणात वापर केला जातो, त्याचे थेट उदाहरण म्हणजे ऑक्टोबर-नोव्हेंबर २०१५ मध्ये झालेल्या बिहार विधानसभेच्या निवडणुका.
या सर्व बाबी असतानाही भारतीय निवडणूक व्यवस्थेत पारदर्शकता आणि सुधारणांसाठी निवडणूक आयोगाने वेळोवेळी महत्त्वाची पावले उचलली आहेत; उदाहरणार्थ, माजी निवडणूक आयुक्त टी.एन. शेषन यांच्या पुढाकाराने मतदार ओळखपत्र जारी करण्यात आले. निवडणुकांमध्ये पारदर्शकता आणण्यासाठी इलेक्ट्रॉनिक व्होटिंग मशिन्स (ईव्हीएम) आणण्यात आली.
व्होटर व्हेरिफाईड पेपर ऑडिट ट्रेल (व्हीव्हीपीएटी) सिस्टीम सप्टेंबर २०१३ पासून ईव्हीएमसोबत एकत्रित करण्यात आली, त्यामुळे None of the above-NOTA चा पर्याय देऊन मतदारांना ‘राइट टू रिजेक्ट’चा अधिकार उपलब्ध करून दिला.
म्हणूनच, भारतीय लोकशाही जगातील सर्वात मोठी लोकशाही असण्याबरोबरच एक निष्पक्ष आणि पारदर्शी निवडणूक प्रणाली विकसित करण्यात यशस्वी झाली आहे, जी उत्तरोत्तर सुधारली जात आहे, जे मजबूत लोकशाहीचे मुख्य वैशिष्ट्य आहे.
हे निबंध सुद्धा अवश्य वाचा :-
- Essay On Yoga In Marathi
- Child Labour Essay In Marathi
- Doordarshan Essay In Marathi
- Essay On Metro Rail In Marathi
- Essay On World Wildlife Day In Marathi
- My Country India Essay In Marathi
निवडणूक कशाला म्हणतात?
निवडणूक ही एक औपचारिक गट निर्णय घेण्याची प्रक्रिया आहे ज्याद्वारे लोकसंख्या सार्वजनिक पदासाठी एक व्यक्ती किंवा अनेक व्यक्तींची निवड करते.
लोकशाहीत निवडणुका महत्त्वाच्या का असतात?
एकदा निवडून आल्यावर, सरकार फक्त त्या कालावधीसाठी सत्तेत राहू शकते. त्यांना सत्तेत राहायचे असेल तर त्यांना जनतेने पुन्हा निवडून दिले पाहिजे. हा असा क्षण आहे जेव्हा लोक लोकशाहीत त्यांची शक्ती जाणू शकतात. अशा प्रकारे नियमित निवडणुकांमुळे सरकारची शक्ती मर्यादित होते.
भारतात निवडणूक कशामुळे लोकशाही होते?
1) स्वतंत्र निवडणूक आयोग भारतात, निवडणूक आयोग (EC) द्वारे निवडणुका घेतल्या जातात. मुख्य निवडणूक आयुक्त (CEC) यांची नियुक्ती भारताचे राष्ट्रपती करतात.
लोकसभेच्या निवडणुकांमध्ये लोकसभेच्या अधिकारांचे आणि कार्यांचे तपशीलवार वर्णन कसे केले जाते?
लोकसभेचे सदस्य त्यांच्या संबंधित मतदारसंघाचे प्रतिनिधित्व करण्यासाठी प्रौढ सार्वत्रिक मताधिकार आणि प्रथम-भूतकाळ-द-पोस्ट प्रणालीद्वारे निवडले जातात आणि ते पाच वर्षे किंवा राष्ट्रपतींच्या सल्ल्यानुसार शरीर विसर्जित होईपर्यंत त्यांची जागा धारण करतात. मंत्री परिषद.
लोकसभेच्या उत्तराचे सर्वात महत्त्वाचे कार्य कोणते आहे?
लोकसभेचे एक महत्त्वाचे कार्य म्हणजे कार्यकारिणी निवडणे .
मध्यावधी निवडणूक म्हणजे काय?
विशिष्ट परिस्थितीत निश्चित कालावधीच्या ( पाच वर्षे ) आधीच लोकसभेच्या किंवा विधानसभेच्या निवडणुका घ्याव्या लागतात. अशा निवडणुकांना ” मध्यावधी निवडणुका ” असे म्हणतात. बहुमताने अधिकारावर आलेले सरकार मुदतीआधीच पक्षफुटीमुळे अल्पमतात येऊ शकते.
