सारस पक्षाची संपूर्ण माहिती Crane Bird Information In Marathi

Crane Bird Information In Marathi नमस्कार मित्रांनो स्वागत आहे तुमचं. आज आपण हया लेख मध्ये सारस विषयी मराठीतून संपूर्ण माहिती जाणून घेणार आहोत तर तुम्ही हया लेखला शेवट पर्यंत वाचा.

सारस पक्षाची संपूर्ण माहिती Crane Bird Information In Marathi

Crane Information in Marathi | सारस पक्षाची संपूर्ण माहिती

सारस हा बारमाही पक्षी आहे. जो तलावाच्या उथळ काठावर चिखलात फिरतो आणि जोडीने राहतो. एकदा जोडी तुटली की मग ते आयुष्यभर जोडत नाहीत. सरुशी संबंधित अशाच रंजक गोष्टी आम्ही तुम्हाला सांगत आहोत. करकोचाची चोच, पाय आणि मान खूप लांब असतात. 5 फूट लांबीच्या करकोचाचा रंग राखाडी असतो. मानेच्या वरच्या भागात गोरेपणा जास्त असतो.

सारस पंख गडद तपकिरी, नारिंगी बुबुळ आणि गुलाबी पाय आहेत. लहानपणी त्याचे संगोपन केल्यावर ते इतके पाळीव बनते की ते माणसाच्या मागे लागते. सायबेरियन क्रेन भारतामध्ये खूप प्रसिद्ध आहे. जेव्हा त्याचे कळप भारतातील भरतपूर येथील केवलदेव नॅशनल पार्कमध्ये पोहोचतात, तेव्हा ते वर्तमानपत्रांचे मथळे बनतात. त्याचा सर्वात मोठा कळप इथे दिसला होता.

ज्यात 72 पक्षी होते पण आता फक्त 10-15 पक्षी दिसतात. त्याचे प्रजनन साइट दक्षिण-पूर्व रशिया आणि सायबेरियामधील ओब नदीच्या उत्तरेकडील किनारी आहे. ऑक्टोबर-नोव्हेंबरच्या महिन्यामध्ये त्या स्थलांतराने भारतात येते आणि मार्च-एप्रिलमध्ये परत येते. ते सुमारे 4000 मीटर उंचीवर उडते.

तो उथळ पाण्यात राहणे पसंत करतो. तो पूर्णपणे शाकाहारी आहे. पाण्यात उगवणाऱ्या वनस्पतींचे कोंब, बिया इत्यादी खातो. हा एक अतिशय सुंदर पक्षी आहे. त्याचे संपूर्ण शरीर बर्फासारखे पांढरे आहे. डोक्याचा पुढचा भाग चमकदार लाल आहे. चोच लांब, पिवळी-तपकिरी असते. पाय आणि पंजे गुलाबी आहेत.

• बदक पक्षाची संपूर्ण माहिती

बोलग्रा आणि सरस क्रेन ऑस्ट्रेलियात आढळतात. सारुस क्रेन दक्षिण आशियातून येथे पोहोचते. बोलग्राचे पंख पिवळे-तपकिरी असतात. एक लांब सरळ चोच आहे. खोल काळे पाय, हिरवट तपकिरी, केशरी, डोक्यावर चमकदार लाल मुकुट. त्याची पूर्ण उंची 1.5 मीटर, वजन 6.5 किलो आहे. हा ऑस्ट्रेलियातील मोठ्या पक्ष्यांपैकी एक आहे. ते खूप उंच उडते. विमानाच्या पायलटने ते 3600 मीटर उंच उडताना पाहिले आहे.

ऑस्ट्रेलियामध्ये हे दलदलीच्या ठिकाणी, गवताळ प्रदेशात, शेतात, खाऱ्या पाण्याचे तलाव आणि जंगलाच्या कडांमध्ये आढळते. मादी 2 पांढरी अंडी घालते ज्यावर तपकिरी खुणा असतात. ही अंडी 9.5 सेमी आकाराची असतात, अंड्यातून बाहेर येताच बाळं उडण्यास सक्षम होतात. बोलग्रा 33 वर्षांपर्यंत जगतो. लांब पाय आणि लांब मान असलेली त्याची उंची 30-60 इंच आहे. त्यावर पांढरा, राखाडी किंवा तपकिरी रंग असतो. चोच सरळ आणि मजबूत असते.

क्रेनच्या एकूण 14 प्रजाती आहेत, त्यापैकी काही नामशेष होण्याच्या मार्गावर आहेत. बहुतेक प्रजाती प्रजननासाठी प्रवास करतात. बहुतेक प्रजाती उत्तर आणि पश्चिम युरोपमध्ये स्थलांतर करतात. उत्तर आणि पश्चिम युरोपमधील सामान्य क्रेन 44 इंच उंच आहे. हूपिंग क्रेन ही अमेरिकन क्रेनची विविधता 4 फूट उंच आहे.

• सुतार पक्षाची संपूर्ण माहिती

पंखांचा पसारा 8 फूट आहे. तो पांढरा आहे. पंखांना काळ्या टिपा असतात. एक काळ असा होता की उत्तर अमेरिकेच्या संपूर्ण आकाशात प्रचंड डांग्या क्रेन्स दिसत होत्या परंतु त्यांची इतकी शिकार केली गेली की त्यांची संख्या 40 च्या जवळपास राहिली.

मंचुरियन क्रेनचा मुकुट लाल आहे. मांचुरियाच्या काही ठिकाणी आणि जपानमध्ये त्याची पैदास होते. पंख काळे आहेत. व्हाईट नेक्ड क्रेनचे प्रजनन ठिकाण सायबेरिया आहे. तो हिवाळ्यातील दिवस जपानमध्ये घालवतो. ब्लू क्रेन फक्त दक्षिण आफ्रिकेत आढळते. याची एक उपप्रजाती पूर्व आफ्रिकेत आढळते.

• कोकिळा पक्षाची संपूर्ण माहिती

सारस संबंधीत विशेष माहिती | Information About Crane

1) सारस पक्षी रामायणाशी संबंधित आहे.

जेव्हा रामायणाची कथा सुरू होते, तेव्हा कथन सारसाच्या जोडीने सुरू होते.  महर्षी वाल्मिकी या प्रेमळ जोडप्याकडे पहात आहेत, जेव्हा अचानक एक शिकारी बाणाने सारस मारतो.  त्यानंतरच दुसरा करकोचा आपल्या जोडीदारापासून विभक्त होऊन आपला जीव देतो.

महर्षी वाल्मिकींनी त्या शिकारीला शाप दिला-

मानिशाद प्रतिष्टांत्वमः शाश्वतीः समः।  यत् क्रौंचमिथुनदेकम वधिः काममोहितम् ।

म्हणजे निषाद, तुला सतत शांती कधीच मिळणार नाही.  कामाच्या मोहात पडलेल्या या करकोच्या जोडीपैकी एकाला तुम्ही कोणताही गुन्हा न करता मारले.

महर्षि वाल्मिकीजींनी रामायण कथेत हे वर्णन जोडून किती सुंदरपणे लोकांना या पक्ष्याची शिकार करण्यापासून रोखले आहे.

• पेंग्विन पक्षाची संपूर्ण माहिती

2) सारस हे प्रेमाचे प्रतीक आहे

सारस हे प्रेम आणि भक्तीचे प्रतीक मानले जाते.  आयुष्यात एकदा, ज्याला तो आपला सोबती बनवतो, तो त्याच्यासोबत आयुष्यभर राहतो.  काही कारणाने एका जोडीदाराचा मृत्यू झाला तर दुसरा जोडीदार आयुष्यभर दुसरा जोडीदार बनवत नाही, तो हळूहळू खाणेपिणे बंद करतो, त्यामुळे त्याचा मृत्यू होतो.

जेव्हा नर क्रेन आपली चोच आकाशाकडे वाढवते आणि एक लांब आणि प्रतिध्वनी सोडते, तेव्हा मादी त्याला दोनदा लहान आवाजात प्रतिसाद देते.  सारसची ही हाक दूरवर ऐकू येते.

भारतात, हा पक्षी वैवाहिक प्रेमाचे प्रतीक मानला जातो आणि अनेक ठिकाणी नवविवाहित जोडप्यासाठी करकोचे जोडपे पाहणे ही एक आवश्यक परंपरा आहे.

• घार पक्षाची संपूर्ण माहिती

सारस बद्दल काही विशेष तथ्य | Facts About Crane In Marathi

1) करकोचाच्या 8 प्रजाती जगात सापडल्या आहेत. त्यात, भारतात 5 प्रजाती अस्तित्वात होत्या, ज्यामध्ये सायबेरियन क्रेन नावाची 1 प्रजाती 2002 मध्ये नामशेष झाली.

2) सारस क्रेन हा जगातील सर्वात मोठा उडणारा पक्षी मानला जातो. सारस पक्ष्याचे वैज्ञानिक नाव ‘ग्रस अँटिगोन’ असे ठेवण्यात आले. करकोचा भारतात क्रौंच म्हणून ओळखला जातो. सारसची मान खूप लांब असते आणि पायही लांब असतात.

3) सारस पक्ष्याची उंची उभी असताना सुमारे 6 फूट असेल. सारस हे शाकाहारी पक्षी आहेत जे त्यांच्या आहारात मुळे, बिया आणि धान्य खातात आणि काहीवेळा त्यांना लहान प्राणी देखील खायला आवडतात. सारस पक्ष्याचे वजन 6 किलोपर्यंत आढळून आले आहे.

4) सारस पक्ष्यांच्या प्रजाती हळूहळू नष्ट होत आहेत.बहुतेक सारस पक्षी फक्त नेपाळ आणि भारतातच आढळतात. सारस पक्ष्याची लोकसंख्या 10 ते 12 हजार एवढीच असल्याचे आढळून आले आहे. नवीन स्थलांतर करताना सारस त्यांच्या मूळ अधिवासात राहत असल्याचे तुम्हाला माहीत असेलच. सारस पक्ष्यांना बहुतेक जोड्यांमध्ये राहायला आवडते.

5) सारस पक्षी हा असा पक्षी आहे ज्याची 523 किलोमीटर पर्यंत उडण्याची क्षमता आहे. करकोचा आकाशात 35 ते 40 हजार फूट उंचीपर्यंत उडण्यास सक्षम असल्याचे आढळून आले आहे. आणि सारसला देखील दोन पाय असतात जे खूप मजबूत असतात.

6) तुम्हाला माहिती असेल की सारस हा असा पक्षी आहे की तो अनेक वेळा संभाषणात अनेक प्रकारचे ध्वनी उत्सर्जित करतो असे आढळले आहे. सारस बहुतेक कमी पाण्यात राहतात आणि अन्न शोधतात, ते जास्त पाण्यात जातात.

7) जगातील सर्वात जड क्रेन, रेड क्राउनेड क्रेन हा सर्वात वजनदार क्रेन पक्षी आहे. सारसची चोच खूप लांब असल्याचे आढळून आले असून ते आपले सर्व अन्न आपल्यासोबत गिळत असल्याचे आढळून आले आहे.

8) तुम्हाला माहिती असेल की पूर्वी सारस पक्षी जगभरात आढळत होते आणि आज ते फक्त नेपाळ आणि भारतात आढळतात. करकोचा ही एकमेव अशी प्रजाती आहे जी धोक्यात आली आहे. असेच चालू राहिले तर काही वर्षात हे सर्व पक्षी नामशेष होतील.

9) तुम्हाला हे माहित असेल की रामायण हा जगातील सर्वात जुना ग्रंथ आहे, ज्यामध्ये पहिल्या कवितेचे श्रेय देखील सारसला देण्यात आले होते.

• गिधाड पक्षाची संपूर्ण माहिती

10) सारस हा एक स्थलांतरित पक्षी म्हणूनही ओळखला जातो, जो अनेक वेळा लांब स्थलांतर करताना आढळून आला आहे, जो स्थलांतरादरम्यान आपले संपूर्ण आयुष्य इतर प्रजातींजवळ घालवताना आढळला आहे.

11) सारस पक्ष्याला प्रेमाचे प्रतीक म्हणूनही ओळखले जाते. करकोचा पक्षी नर आणि मादी सारस ओळखणे कठीण मानले जाते. ते एकसारखे दिसतात परंतु मादी नराच्या शरीरात लहान आढळते.

12) सारस पक्ष्याचे आयुष्य अंदाजे 15 ते 18 वर्षे असते आणि जर त्याचा उपयोग जंगलात करकोचाची शिकार करण्यासाठी केला गेला नाही तर तो 18 वर्षांपर्यंत जगतो असे आढळून आले आहे.

13) सारस पक्ष्यांच्या प्रजननाचा काळ पावसाळा असतो, ते पुनरुत्पादनाच्या सुरुवातीला नृत्याने सुरू करतात. मादी सारस पक्ष्याची एका वेळी सुमारे 2 ते 3 अंडी घालण्याची क्षमता असते आणि नर करकोचा आणि मादी करकोचा दोन्ही मिळून अंडी खातात असे आढळून आले आहे.

14) सारस पक्षी आयुष्यात फक्त एकदाच जोडी बनवतो आणि त्याच्यासोबत संपूर्ण आयुष्य घालवतो. आणि काही कारणाने एकाचा मृत्यू होतो, नंतर दुसरा अनेक दिवस अन्नाविना राहतो आणि काही दिवसांनी तोही मरतो.

15) सारसच्या अंड्यातून पिल्ले बाहेर येण्यास सुमारे 1 महिना लागतो आणि 2 महिन्यांत, सारसची पिल्ले स्वतःच उडण्यास आणि अन्न खाण्यास तयार असल्याचे आढळले आहे.

FAQ