आत्मनिर्भर भारत वर मराठी निबंध Aatm Nirbhar Bharat Essay In Marathi

Aatm Nirbhar Bharat Essay In Marathi आत्मनिर्भर” हा हिंदी शब्द आहे, ज्याचा अर्थ “सेल्फ ट्रस्टेंट” असा आहे जो इतरांवर अवलंबून राहणे कमी करतो किंवा इतरांवर अवलंबून नाही. स्वावलंबी भारत मुळात कोविड-19 महामारीच्या वेळी भारतात तयार झाला आहे. सर्व जीवनावश्यक वस्तूंचे स्थानिक पातळीवर उत्पादन सुरू करून भारत आणि भारतीयांना स्वावलंबी बनवणे हे आपले माननीय पंतप्रधान श्री नरेंद्र मोदीजी यांचे खरे स्वप्न आहे.

आत्मनिर्भर भारत वर मराठी निबंध Aatm Nirbhar Bharat Essay In Marathi

आत्मनिर्भर भारत वर मराठी निबंध Aatm Nirbhar Bharat Essay In Marathi ( ३०० शब्दांत )

भारतातील कला आणि संस्कृती पाहिल्यास हे स्पष्ट होते की भारत प्राचीन काळापासून स्वावलंबी आहे. आज कोरोना महामारीच्या या संकटात आपण स्वतःला स्वावलंबी बनवण्याची गरज आहे. स्वत:ला स्वावलंबी बनवून, तुम्ही या कोरोना संकटात तुमच्या कुटुंबाला टिकवून ठेवू शकाल आणि त्याच वेळी तुम्ही तुमच्या देशासाठी योगदानही देऊ शकाल.

आत्मनिर्भर भारताची वैशिष्ट्ये

तथापि, स्वावलंबी हा शब्द नवीन नाही. ग्रामीण भागात कुटिरोद्योगातून तयार होणाऱ्या मालावर कुटुंबाचा खर्च आणि त्यातून मिळणारे उत्पन्न हे स्वावलंबी असल्याचे बोलले जाते. कुटीर उद्योग किंवा घरगुती वस्तू जवळच्या बाजारपेठेतच विकल्या जातात, त्यातील काही पदार्थ दर्जेदार असल्यास इतरत्र मागणी असते.

सामान्य माणसाच्या भाषेत, जर कच्च्या मालापासून वस्तू आपल्या घरच्या जीवनात वापरण्यासाठी बनवल्या जातात, तर आपण त्याला स्थानिक साहित्य म्हणतो, परंतु सत्य हे आहे की ते एक प्रकारचे आत्मनिर्भर आहे. कुटीर उद्योग, साहित्य, मत्स्यव्यवसाय इ. ही स्वावलंबी भारताची काही उदाहरणे आहेत.

स्वावलंबनाच्या श्रेणीमध्ये, शेती, मत्स्यपालन, अंगणवाडीत उत्पादित होणारे साहित्य इत्यादी अनेक प्रकारची कामे आहेत जी आपल्याला स्वावलंबनाच्या श्रेणीत आणतात. अशाप्रकारे, आपण आपल्या कुटुंबाशी, गावा-गावाशी आणि एकमेकांशी जोडतो, आपण संपूर्ण राष्ट्रासाठी योगदान देतो. अशा प्रकारे आपण भारताला स्वावलंबी भारत म्हणून पाहू शकतो.

निष्कर्ष

आपण नैसर्गिक संसाधने आणि कच्च्या मालाद्वारे सहज उपलब्ध वस्तू तयार करू शकतो आणि आपल्या सभोवतालच्या बाजारपेठांमध्ये विकू शकतो. याद्वारे तुम्ही स्वावलंबी भारताच्या मार्गात योगदान देऊ शकता तसेच स्वावलंबी राष्ट्र उभारणीचे स्वप्न बळकट करण्यासाठी आपल्या सर्वांना मदत करू शकता.

आत्मनिर्भर भारत वर मराठी निबंध Aatm Nirbhar Bharat Essay In Marathi ( ५०० शब्दांत )

स्वावलंबी होण्याचे प्रत्येकाचे स्वप्न असते आणि माणसातील हा खरोखरच सर्वोत्तम गुण असतो. जर एखादी व्यक्ती स्वावलंबी झाली तर तो प्रत्येक अडचणीला तोंड देत पुढे जातो आणि संकटातून सहजपणे स्वतःला दूर करतो. स्वत:मध्ये स्वावलंबी होऊन प्रत्येक व्यक्ती स्वत:च्या, कुटुंबाच्या तसेच देशाच्या उन्नतीसाठी पूर्ण सहकार्य करू शकते.

आत्मनिर्भर भारत करण्याची गरज का आहे

भारत प्राचीन काळापासून संसाधनांनी समृद्ध देश आहे. येथे, आपण सर्व प्रकारच्या वस्तू बनवून आणि आपल्या जीवनात वापरून आपले राष्ट्र घडवू शकतो. भारत हा जगातील एकमेव असा देश आहे जिथे सर्वात जास्त नैसर्गिक संसाधने आढळतात, जो कोणत्याही देशाच्या मदतीशिवाय स्वावलंबन आणि स्वावलंबनाचे स्वप्न पूर्ण करू शकतो.

मात्र, भारताला स्वावलंबी बनवण्याचे स्वप्न नवीन आहे. हे स्वप्न महात्मा गांधींनी स्वातंत्र्यापासून स्वदेशी वस्तूंचा वापर आणि स्वावलंबनावर भर दिला होता, मात्र गरिबी आणि उपासमारीने त्यांचे स्वप्न साकार होऊ शकले नाही.

कोरोना महामारीमुळे गेल्या अनेक महिन्यांपासून संपूर्ण जग बंद आहे, त्यामुळे छोट्या लोकांपासून ते भांडवलदारांपर्यंत प्रचंड नुकसान आणि समस्यांना सामोरे जावे लागत आहे. विशेषत: आपल्या लहान आणि मध्यमवर्गीय कुटुंबांसाठी अन्न कमावण्याची समस्या खूप वाढली आहे.

कोरोना महामारीमुळे कोणत्याही देशासोबत वस्तूंची देवाणघेवाण बंद आहे. त्यामुळे मे महिन्यात लॉकडाऊनच्या काळात आपल्या पंतप्रधानांनी देशाला स्वावलंबी होण्याचे आवाहन केले. ‘लोकल फॉर व्होकल’ असा नाराही त्यांनी दिला. याचा अर्थ स्थानिक पातळीवर बनवलेल्या वस्तूंचा वापर आणि प्रचार करणे आणि एक ओळख म्हणून पुढे जाणे.

महामारीच्या काळात, चीनने भारताच्या डोकलाम सीमाभागावर कब्जा करण्याचा प्रयत्न केला, ज्यामध्ये सुमारे २० भारतीय सैनिक शहीद झाले. या सीमावादात भारतीय जवानांचे नुकसान झाल्यामुळे देशाच्या कानाकोपऱ्यातून चिनी वस्तूंवर बंदी घालण्याची मागणी होत असल्याने चिनी माल थांबला आणि संपूर्ण देश स्वावलंबी होण्यासाठी पंतप्रधानांनी जल्लोष केला. ते म्हणाले की, स्वावलंबी होण्यासाठी घरगुती गोष्टींचा वापर करा जेणेकरून आपले राष्ट्र मजबूत उभे राहू शकेल.

गेल्या काही महिन्यांपासून कोरोना विषाणूच्या साथीमुळे जग ठप्प झाले आहे. त्यामुळे जगभर आर्थिक संकटाचे ढग दाटले आहेत. या मालिकेत भारताने स्वत:ला स्वावलंबी बनवून देशाला पुढे नेण्याचा निर्धार केला आहे. जागतिक बंदीमुळे संपूर्ण जगाच्या उत्पादनांवर मोठा परिणाम झाला आहे, त्यामुळे भारताने स्वावलंबी होऊन देशाच्या प्रगतीच्या दिशेने आपले पाऊल पुढे टाकले आहे.

निष्कर्ष

कोरोनाच्या महामारीमध्ये सर्व देश त्यांच्या अंतर्गत परिस्थिती आणि समस्या, बेरोजगारी, भूक, वैद्यकीय आणि इतर अनेक समस्यांनी ग्रासले आहेत आणि भारत त्यापैकी एक आहे. या समस्यांशी लढा देण्यासाठी आणि देशाला प्रगतीच्या मार्गावर नेण्यासाठी स्वावलंबी भारताचे स्वप्न पूर्ण करण्यात भारत आघाडीवर आहे.

आत्मनिर्भर भारत वर मराठी निबंध Aatm Nirbhar Bharat Essay In Marathi ( ८०० शब्दांत )

स्वावलंबन हा माणसाचा सर्वात मोठा गुण आहे. स्वत:ची निर्भय व्यक्ती स्वत:चा आधार बनू शकते. जर एखादी व्यक्ती स्वावलंबी असेल तर त्याला इतर कोणाच्याही आधाराची गरज नसते. आपला भारत ही जगातील प्राचीन संस्कृतींपैकी एक आहे आणि या देशाची संस्कृती, रंग बघून आपण असे म्हणू शकतो की भारत आधीच खूप स्वयंपूर्ण आहे. स्वावलंबन हा तुमच्या कौशल्याने स्वतःचा विकास करण्याचा योग्य मार्ग आहे. प्रत्येक व्यक्तीला मुक्त व्हायचे असते, मग ती त्यांची जगण्याची पद्धत असो किंवा जगण्याची पद्धत असो.

स्वावलंबनाचा अर्थ

स्वावलंबनाचा अर्थ असा आहे की एखाद्या विशिष्ट व्यक्तीने दुसऱ्याच्या आधारावर न राहता स्वतःच्या आधारावर जगले पाहिजे. हे एका उदाहरणाने समजून घ्यायचे असेल, तर समजा तुम्ही तुमच्या घरी एकटे राहता आणि तुम्हाला तुमच्या खाण्यापिण्यासाठी तसेच तुमच्या सोयीसाठी नातेवाईकांवर अवलंबून राहावे लागत असेल, तर नातेवाईक एकतर तुम्हाला टिफिन देतात किंवा कोणाच्या तरी मार्फत जेवणाचे वाटप करतात आणि त्यांच्या मदतीने तुमच्यापर्यंत पोहोचतो.

याउलट, जर तुम्ही तुमच्या अन्नासाठी कठोर परिश्रम केले आणि स्वत: ला मजबूत केले तर तुम्ही स्वयंपूर्ण आहात. जर आपल्याला हे थेट भाषेत समजले तर याचा अर्थ असा होतो की आपण दुसऱ्याच्या विश्वासावर विसंबून राहू नये आणि स्वतःहून काही काम केले पाहिजे जेणेकरून आपले जीवन चालू शकेल.

आत्मनिर्भर भारत अभियान

भारताला स्वावलंबी बनवण्यासाठी, देशाचे पंतप्रधान, श्री दामोदरदास मोदी यांनी १२ मे २०२० रोजी या मोहिमेची घोषणा केली, ज्यामध्ये त्यांनी देशाला संबोधित केले आणि सांगितले की भारताची अर्थव्यवस्था सुधारण्यासाठी हा एक चांगला उपक्रम आहे. या मोहिमेअंतर्गत येत्या काही वर्षांत बहुतांश वस्तू भारतात तयार केल्या जातील. त्यामुळे या मोहिमेला आत्मनिर्भर असे नाव देण्यात आले आहे.

या मोहिमेअंतर्गत, त्या सर्व परकीय अवलंबित्व कमी करायच्या आहेत ज्यामुळे भारताचा बहुतांश व्यापार इतर शेजारी देशांवर अवलंबून आहे. या मोहिमेमध्ये आपल्या देशात आपल्या स्तरावर चांगल्या दर्जाची उत्पादने बनवली जातात जी बाहेरच्या वस्तूंवर अवलंबून नाहीत.

आजच्या दिवसाबद्दल बोलायचे तर, आपल्या दैनंदिन जीवनात अशा अनेक वस्तू आहेत, ज्या आपला शेजारी देश चीन आपल्याला पुरवतो. चीन व्यतिरिक्त अमेरिका, कोरिया, सौदी अरेबिया देखील या श्रेणीत समाविष्ट आहेत जे आपल्या मालाची मागणी पूर्ण करतात. भारताचा विकास बळकट करायचा असेल तर आधी स्वावलंबी व्हावे लागेल, तरच आपला भारत विकसित आणि विकसित देश होईल. या अभियानांतर्गत आपल्या जीवनावश्यक आणि जीवनावश्यक वस्तू आपल्या देशात तयार केल्या जातील, तरच आपला देश आत्मनिर्भर भारत म्हणू शकेल.

स्वावलंबी भारताचे स्वप्न

भारत १९४७ पासून म्हणजेच देशाच्या स्वातंत्र्यापासून आबुत निर्भय होण्याचे स्वप्न पाहत आहे. स्वातंत्र्यापूर्वी, भारताच्या स्वातंत्र्याच्या लढ्यात महात्मा गांधींनी एक सविनय कायदेभंग चळवळ देखील सुरू केली होती, ज्यामध्ये त्यांनी लोकांना आवाहन केले होते की त्यांनी भारतात बनविलेल्या वस्तूंवर अवलंबून राहण्यासाठी परदेशी वस्तूंवर अवलंबून राहू नये. महात्मा गांधींनी स्वदेशी वस्तूंचा वापर केला आणि स्वावलंबी भारताच्या दिशेने पहिले पाऊल टाकणारे महात्मा गांधी होते.

पण खेदाची गोष्ट म्हणजे स्वातंत्र्याच्या ७० वर्षांनंतरही भारताने या स्वप्नासाठी नवीन पाऊल टाकलेले नाही. मात्र जगात पसरलेल्या या कोरोना महामारीमुळे भारताने पुन्हा एकदा स्वावलंबी होण्याचे स्वप्न पाहिले आणि स्वावलंबनाचा खरा अर्थ समजला. त्यानंतरच भारताच्या हृदयात स्वावलंबी होण्याचे स्वप्न रुजू लागले.

भारताला स्वावलंबी बनण्याची प्रेरणा महात्मा गांधींच्या सविनय कायदेभंग चळवळीतून मिळाली. या चळवळीअंतर्गत लोकांनी विदेशी कपडे घालणे बंद केले आणि स्वतःच्या हाताने विणलेले कपडे परिधान केले. आता भारताची ही मोहीम तेच स्वप्न पूर्ण करेल आणि भारत आत्मनिर्भर होईल.

स्वावलंबी होण्याचे पाच स्तंभ

भारताच्या आत्मनिर्भरतेचे पाच स्तंभ जे भारताला आत्मनिर्भर बनविण्यात मदत करतील

अर्थव्यवस्था – सध्याची भारतीय अर्थव्यवस्था ही एक मिश्र प्रकारची अर्थव्यवस्था आहे ज्यामध्ये बदल शक्य आहे. अर्थव्यवस्था हा एकमेव मार्ग आहे ज्याद्वारे भारत अधिक स्वतंत्र होऊ शकतो.

तंत्रज्ञान – भारतातील तंत्रज्ञान खूप प्रगत आहे आणि या तंत्रज्ञानामुळे भारताला जागतिक महासत्ता बनण्याचे धैर्य मिळाले आहे. भारताच्या तंत्रज्ञानाचा यात मोठा भाग आहे, ज्यामुळे भारताला स्वावलंबी बनवता येईल.

पायाभूत सुविधा – भारतातील पायाभूत सुविधा इतकी मजबूत आहे की ती भारताला स्वावलंबी होण्यास मदत करेल.

मागणी – भारतातील कच्च्या मालाची मागणी इतकी वाढत आहे की आपल्याला शेजारील देशावर अवलंबून राहावे लागते. जर आपण कच्चा माल भारतात तयार केला, तर अशा परिस्थितीत भारत आत्मनिर्भर होण्याच्या दिशेने वाटचाल करू शकेल.

वाढती लोकसंख्या – भारताची लोकसंख्याही वणव्यासारखी पसरत आहे, त्यावरही नियंत्रण ठेवण्याची गरज आहे.

जर भारत स्वावलंबी झाला तर अशावेळी भारताला अनेक फायदे होतील ज्यामुळे भारताला नवी ओळख मिळण्यास मदत होईल.

हे निबंध सुद्धा अवश्य वाचा :-

• Essay On Taj Mahal In Marathi
• Essay On Indian Constitution Day In Marathi
• Essay On Mobile Addiction In Marathi
• Essay On Bank In Marathi
• Essay On Election In Marathi
• Essay On Yoga In Marathi
• Child Labour Essay In Marathi
• Doordarshan Essay In Marathi
• Essay On Metro Rail In Marathi
• Essay On World Wildlife Day In Marathi
• My Country India Essay In Marathi

FAQ